Ο γνωστός σε όλους Άγιος Πορφύριος έλεγε συχνά: «τα παιδιά με τους συνεχείς επαίνους δεν οικοδομούνται. Από μικρά τους δημιουργούμε το υπερεγώ, τους φουσκώνουμε τον εγωισμό και γίνονται εγωιστές και κενόδοξοι. Θα θέλουν σε όλη τους την ζωή, να τα επαινούν διαρκώς όλοι, έστω και αν τους λένε ψέματα. Στο παιδί δεν πρέπει να λέτε, ”εσύ είσαι σπουδαίος, εσύ θα τα καταφέρεις, είσαι νέος, είσαι ανδρείος, είσαι τέλειος” και άλλα παρόμοια. Δεν το ωφελείτε έτσι το παιδί. Μπορείτε όμως να του πείτε, ”παιδί μου, τα χαρίσματα που έχεις, ο Θεός σου τα έδωσε, προσπάθησε να τα αυξήσεις και να πετύχεις. Να σου δώσει ο Θεός τη Χάρη Του”. Τώρα ο κόσμος χάλασε. Στο μικρό παιδάκι όλο επαινετικά λόγια λένε. Μην το μαλώσουμε, μην του εναντιωθούμε, μην το πιέσουμε το παιδί. Στα παιδιά ο έπαινος κάνει κακό. Τί λέει ο λόγος του Θεού; ”λαός μου, οι μακαρίζοντες υμάς, πλανώσιν υμάς και την τρίβον των ποδών ημών ταράσσουσιν”. (Ησαΐας 3,12). Δηλαδή όποιος μας επαινεί μας πλανάει και μας βγάζει από τον σωστό δρόμο της ζωής μας που είναι η αγιότητα. Επειδή ο άνθρωπος μεγαλώνει με εγωισμό αρχίζουν τα μπερδέματα μέσα του, υποφέρει, δεν ξέρει τι να κάνει. Αιτία της ψυχικής ακαταστασίας του είναι, ο εγωισμός».
Μια μητέρα με πλησίασε και μου είπε: «Πάτερ, πριν λίγες μέρες στο σχολείο έδωσαν στο παιδί μου μονοήμερη αποβολή διότι ήταν πολύ ζωηρό στο μάθημα μιας καθηγήτριας. Πήγα στο σχολείο και διαμαρτυρήθηκα. Τι φταίει το παιδί μου αν οι καθηγητές δεν μπορούν να επιβληθούν μέσα στην τάξη; Βέβαια το παιδί μου είναι λίγο ζωηρό αλλά τι να κάνουμε; Πώς αλλιώς θα επιβιώσει μέσα στην κοινωνία;»
Την άφησα να μου πει δεκάδες δικαιολογίες και επαίνους για τον κανακάρη της και στο τέλος της είπα: «Αυτό που κάνεις, το να δικαιολογείς συνεχώς το παιδί σου, είναι ό,τι χειρότερο για την διαπαιδαγώγησή του. Ο χαρακτήρας του θα γεμίσει από τα χειρότερα πάθη που είναι ο εγωισμός και η υπερηφάνεια. Η δικαίωση των παιδιών τα οδηγεί στην αυθάδεια, γι’ αυτό σήμερα τα περισσότερα παιδιά φέρονται σαν μικροί πρίγκιπες, βλέπουν αφ’ υψηλού τους μεγαλύτερους αλλά και όλη την κοινωνία.»
Ένας γονέας με ρώτησε: «Πάτερ, ο καθηγητής των μαθηματικών αντί να βάλει στο παιδί μου δεκαεννέα το αδίκησε και του έβαλε δεκαοκτώ. Δεν πρέπει να πάω να του τα ψάλλω;» Εγώ του απάντησα: «Δεν χάθηκε ο κόσμος. Είναι ευκαιρία να διδάξεις στο παιδί σου πως στη ζωή του δε θα τα βρει όλα δίκαια και ρόδινα. Τη δικαίωση δεν πρέπει να την περιμένουμε από τους ανθρώπους αλλά από το Θεό.»
Είμαστε και υπερπροστατευτικοί με τα παιδιά μας. Μια ημέρα, τώρα με τα πολλά κρύα, πέρασα από το δημοτικό σχολείο, όπου μικρός με τους συμμαθητές μου, τσαλαβουτούσαμε στα νερά και παίζαμε στα διαλείμματα χιονοπόλεμο χωρίς τα αδιάβροχα παπούτσια και μπουφάν που έχουν σήμερα τα παιδιά. Δεν Θυμάμαι τότε να αρρωσταίναμε περισσότερο. Δεν μπορούσε το αυτοκίνητό μου να στρίψει στην γωνία διότι σχεδόν όλοι οι γονείς του δημοτικού περίμεναν με το αυτοκίνητό τους να πάρουν τα παιδιά τους μήπως και κρυώσουν από το σχολείο μέχρι το σπίτι ή βρέξουν λίγο τα πόδια τους.
Πολλοί γονείς φέρονται στα παιδιά τους όπως τα μικρά κοριτσάκια στις κούκλες τους. Δημιουργούν ”τζάμια” προστασίας γύρω τους που δυστυχώς όταν ραγίσουν από τις δυσκολίες της ζωής τότε τα πράγματα γίνονται απελπιστικά. Αυτά τα παιδιά είναι τα πρώτα υποψήφια θύματα για ψυχοφάρμακα και αυτοκτονίες διότι σύντομα, όταν βγουν στη σκληρή πραγματικότητα, θα διαπιστώσουν ότι η ζωή έχει πολλές λύπες και ταπεινωτικές εμπειρίες και μία χαρά. Η ταπείνωση και η υπομονή είναι οι πολυτιμότερες αρετές για τα παιδιά μας, ενώ αντίθετα η «μαγκιά» και η οργή είναι ο χειρότερος σύμβουλος.
Η καλύτερη επένδυση για τα παιδιά μας είναι οι αρετές. Εάν μάθουμε στα παιδιά μας να αγωνίζονται να γίνουν άγιοι τότε για όλα τα άλλα θα φροντίσει ο Θεός, τίποτα δεν θα τους λείψει ούτε σ’ αυτή τη ζωή ούτε στην άλλη. Εμείς αγωνιούμε για τα πτυχία και τους βαθμούς τους. Συνεχώς λέμε το παιδί μου έχει αυτό το ταλέντο και εκείνο το χάρισμα. Ποιος από εμάς κάθεται να ψάξει ποιες αρετές έχει το παιδί του; Είναι εργατικό; είναι ταπεινό; έχει ανιδιοτελή αγάπη για τους συνανθρώπους του; έχει πνεύμα αυτοθυσίας για την οικογένειά του και τους συμμαθητές του; πονά η ψυχή του όταν βλέπει έναν φτωχό δίπλα του; απλώνει το χέρι του να κάνει ελεημοσύνη; Αυτά είναι τα πραγματικά εφόδια για την ζωή που θα το κάνουν ευτυχισμένο. Ποιος από εμάς τους γονείς κάνει αυτές τις ερωτήσεις για το παιδί του;
Του π. Αθανασίου Τύμπα, Θεολόγου-Μουσικού
