Η απόφασή μου να ασχοληθώ με τη συγκεκριμένη έρευνα δεν είναι αυθαίρετη. Είναι γνωστό πως τα παιδικά και εφηβικά χρόνια όπως και ο οικογενειακός και ευρύτερος περίγυρος παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του κάθε ανθρώπου και στην παραπέρα πορεία του.
Με το σκεπτικό αυτό και θέλοντας να συμβάλω στην ιστορική έρευνα καταθέτω τα παρακάτω στοιχεία.
Ο Βασίλης Τσιτσάνης, όπως άλλωστε και ο Απόστολος Καλδάρας και Κώστας Βίρβος, φοίτησε στο 3ο δημοτικό σχολείο Τρικάλων.
Μετά την αποφοίτησή του από το δημοτικό, ενεγράφη στο 3ο σχολαρχείο
το οποίο στεγαζόταν στην οικία Παππά στην πλατεία Πλατάνου.
( Δεσποτικού)
Κατά την τριετή φοίτησή του στο Ελληνικό σχολείο, κοινώς σχολαρχείο, οι επιδόσεις του στα μαθήματα ήταν πολύ καλές .
Το 1929, με την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση της κυβέρνησης Βενιζέλου, τα σχολαρχεία καταργήθηκαν και τα γυμνάσια έγιναν εξατάξια. ΄Ετσι τον Σεπτέμβριο του 1929 ο Β. Τσιτσάνης, ως απόφοιτος σχολαρχείου, εισήχθη κατόπιν γραπτών και προφορικών εξετάσεων κατευθείαν στη Γ΄τάξη του γυμνασίου και απαλλάχτηκε από τα τέλη εγγραφής μετά από αίτησή του συνοδευόμενη από πιστοποιητικό απορίας.
Μετά τις προαγωγικές εξετάσεις του Ιουνίου προήχθη στην επόμενη τάξη.
Κατά το σχολικό έτος 1930-1931 ο Βασίλης Τσιτσάνης φοιτούσε στο τμήμα Δβ του γυμνασίου.
Τον Δεκέμβριο του 1930 η τριμελής επιτροπή του γυμνασίου που την απαρτίζανε ο γυμνασιάρχης Παπανδρέου, ο σχολίατρος Λιάπης και ο γυμναστής Κουτσαριώτης, απάλλαξαν για όλο το χρόνο τον Β. Τσιτσάνη από το μάθημα της γυμναστικής, λόγω ελονοσίας, διόγκωσης της σπλήνας και αναιμίας. ( Πράξις 120 της 16/12/1930)
Στο σημείο αυτό να διευκρινίσουμε ότι την εποχή εκείνη η εκπαίδευση δεν ήταν δωρεάν και ότι οι μαθητές του γυμνασίου πλήρωναν εκπαιδευτικά τέλη ανά τρίμηνο. Ωστόσο κάποιες κατηγορίες μαθητών –πρόσφυγες, παιδιά πολυτέκνων αλλά και το 15% κάθε σχολικής τάξης των αποροτέρων αλλά και διακρινομένων για την χρηστότητα και επιμέλεια μαθητών – απαλλάσσονταν από τα εκπαιδευτικά τέλη για ολόκληρο το χρόνο ή για κάποιο τρίμηνο. Ο Τσιτσάνης υπαγόταν στην κατηγορία αυτή και συνήθως ο σύλλογος των καθηγητών τον απάλλασσε είτε από τα τέλη εγγραφής είτε για δυο ή τρία τρίμηνα.
Το σχολικό έτος 1931-1932 ο Βασίλης Τσιτσάνης φοιτούσε στην Ε΄τάξη. Μετά της προαγωγικές εξετάσεις του Ιουνίου, ο σύλλογος των καθηγητών δεν εξέδωσε τα αποτελέσματα των εξετάσεων για όσους μαθητές δεν είχαν πληρώσει τα εκπαιδευτικά τέλη κάποιου τριμήνου .
Αυτή ήταν μια πάγια τακτική του γυμνασίου, η οποία βέβαια βασιζόταν σε σχετική διάταξη του Υπουργείου, αλλά προκαλούσε αισθήματα μειονεξίας στους μαθητές που δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν εγκαίρως τα εκπαιδευτικά τέλη.
Μεταξύ των μαθητών που εκείνη τη χρονιά δεν είχαν πληρώσει τα εκπαιδευτικά τέλη κάποιου τριμήνου ήταν και ο Βασίλης Τσιτσάνης. Όταν πλήρωσε τα εκπαιδευτικά τέλη, πληροφορήθηκε ότι είχε μείνει ανεξεταστέος στα μαθηματικά. Τον Σεπτέμβριο του 1932 έδωσε εξετάσεις στα μαθηματικά, βαθμολογήθηκε με 6 και προβιβάστηκε.
Κατά το σχολικό έτος 1932-1933 ο Β. Τσιτσάνης φοιτά στην ΣΤ΄τάξη την οποία απαρτίζουν 61 αγόρια και δυο κορίτσια. Ο σύλλογος των καθηγητών του γυμνασίου τον απαλλάσσει από τα τέλη εγγραφής .
Επίσης λόγω πλευρίτιδας απαλλάχτηκε για όλο το χρόνο από το μάθημα της γυμναστικής.
Κατά τις γραπτές εξετάσεις του Φεβρουαρίου 1933 ο Τσιτσάνης και δυο τρεις ακόμα μαθητές συνελήφθησαν από τον επιτηρητή καθηγητή με σημείωμα αντιγραφής. Μετά το μάθημα ο Τσιτσάνης δήλωσε ασθένεια και, όταν ο καθηγητής τον προειδοποίησε ότι θα μηδενισθεί, έσκισε το γραπτό του. Για την πράξη του αυτή ο σύλλογος των καθηγητών τον τιμώρησε με εξαήμερη αποβολή. (Πράξις 242 της 8 /2/1933)
Σύμφωνα με τα αρχεία του σχολείου, οι επιδόσεις του Βασίλη Τσιτσάνη στην Στ΄τάξη ήταν καλές σε όλα τα μαθήματα, εκτός από τα μαθηματικά. Η συνολική βαθμολογία του ήταν 6 και 3/10 που αντιστοιχούσε με «καλώς». Ωστόσο επειδή στα μαθηματικά είχε βαθμολογηθεί με 4, βαθμό μη προβιβάσιμο, παραπέμφθηκε να επανεξεταστεί στο συγκεκριμένο μάθημα τον Σεπτέμβριο.
Τον Σεπτέμβριο του 1933 ο Τσιτσάνης έδωσε εξετάσεις στα μαθηματικά αλλά μην κατορθώνοντας να πιάσει τη βάση παραπέμφθηκε, σύμφωνα με τις ισχύουσες τότε διατάξεις, σε νέα εξέταση μετά ένα εξάμηνο.
Τον Φεβρουάριο του 1934 έδωσε εξετάσεις στα μαθηματικά και πέρασε. Σύμφωνα με τα αρχεία του σχολείου ο σύλλογος των καθηγητών του γυμνασίου, λαμβάνοντας υπόψη την γραπτή και προφορική δοκιμασία την οποία ο μαθητής Β. Τσιτσάνης υπέστη, του έδωσε αποφοιτήριο στις 13/2/1934 χαρακτηρίζοντας τη διαγωγή του κοσμιοτάτη.
Μαρούλα Κλιάφα
