Με ξεκάθαρη θέση όσον αφορά στα φλέγοντα ζητήματα της πολιτικής ζωής του τόπου και με φανερή τη διάθεση να παλέψει μέχρις εσχάτων για την αντιμετώπισή τους, ο Κώστας Παταβούκας ζητά την ψήφο του νομού του, που ποτέ δεν απαρνήθηκε και πάντα δήλωνε περήφανος για αυτόν. Θεωρεί την μετεκλογική συνεργασία επιλογή όχι ανάγκης αλλά επιβεβλημένη από τη διάθεση του κόσμου και προτείνει δράσεις για την έξοδο και της χώρας -αλλά και του νομού πιο συγκεκριμένα από την κρίση- που έχουν όλες τους ως αφετηρία τον κεντρικό ορθολογικό σχεδιασμό και το ξερίζωμα της νοοτροπίας και της πρακτικής των πελατειακών σχέσεων. Αποδεικνύει λοιπόν πως ο πολιτικός Κώστας Παταβούκας δεν διαφέρει από τον αθλητή αφού αμφότεροι ξέρουν να παίζουν εξίσου καλά και δυναμικά τόσο άμυνα όσο και επίθεση.
Ερ.: Ξεκινάω με μια ερώτηση που κάνω σε όλους τους νέους υποψήφιους. Γιατί τώρα, στην δυσκολότερη για το πολιτικό σκηνικό συγκυρία, όπου οι λέξεις βουλευτής ή πολιτευτής εγείρουν συναισθήματα οργής, ένας άνθρωπος με καθαρό όνομα αποφασίζει να εμπλακεί ενεργά στην όλη ιστορία; Δε φοβάστε μήπως η συμμετοχή σας στα ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ, αμαυρώσει το όνομά σας στη συνείδηση του κόσμου που σας θυμάται σαν έναν άνθρωπο που του χάρισε, κατά τη διάρκεια της καριέρας του, στιγμές χαράς και εθνικής υπερηφάνειας;
Κ. Παταβούκας: Καταρχήν να πω ότι δεν είναι τώρα, δεν είναι η πρώτη φορά που είμαι υποψήφιος. Είναι όμως η πρώτη φορά που είμαι υποψήφιος στα Τρίκαλα. Έχω υπάρξει υποψήφιος με τα ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ στην Α’ Αθήνας μια δύσκολη εκλογική περιφέρεια, με δύσκολα χαρακτηριστικά, άρα είμαι «ζυμωμένος» με την πολιτική, έχω μια διαδρομή στο χώρο. Έχω μια διαδρομή προσωπική πέρα από αυτή που ο περισσότερος κόσμος γνωρίζει, δηλαδή την αθλητική, έχω επίσης μια διαδρομή με την ενασχόληση με τα κοινά. Υπήρξα για 8 χρόνια δημοτικός σύμβουλος και αντιπρόεδρος των οργανισμών άθλησης του Δήμου Αθηναίων, διατελώ ακόμη ως κομματικός στέλεχος του ΠΑΣΟΚ γραμματέας του τομέα αθλητισμού του ΠΑΣΟΚ και έχω και μια κυβερνητική διαδρομή ως ειδικός γραμματέας διατροφής και άθλησης του Υπουργείου Υγείας. Για να συνδέσω αυτό που με ρωτάτε με την αθλητική μου διαδρομή, ακόμη και όταν έπαιζα ήμουν Αντιπρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αμειβομένων Καλαθοσφαιριστών δηλαδή του ΠΣΑΚ, άρα θα έλεγα ότι από τότε το σαράκι της συνεισφοράς στα κοινά ήταν έντονο, ήταν μέσα μου. Θα πω πως δεν αισθάνομαι καθόλου άσχημα, όσο και αν φανεί αυτό στη συγκυρία την οποία διανύει ο τόπος περίεργο, δεν αισθάνομαι καθόλου άσχημα ή καθόλου άβολα με την υποψηφιότητά μου ως μέλος του ΠΑΣΟΚ. Αυτό το οποίο προσπαθώ να κάνω το κάνω μέσα από τους προσωπικούς μου όρους. Ένα ιδεολογικό και πολιτικό πλαίσιο το οποίο απαιτεί και τον μετασχηματισμό και τη συνοχή του κόμματος με όρους πλέον κοινωνίας. Άρα δεν αισθάνομαι άβολα γι’αυτό αλλά νομίζω ότι και η απαίτηση του κόσμου εστιάζεται στην μεταστροφή των κομμάτων, δηλαδή τα κόμματα πλέον δεν έχουν περιθώρια να κινούνται με εσωστρέφεια, δεν έχουν περιθώρια να διοικούν και να κατευθύνουν τη χώρα με όρους κομματικούς, άλλωστε αυτή είναι η μεγάλη προσπάθεια του καθενός μας να βάλει το προσωπικό στοιχείο σε ταύτιση με τις κοινωνικές ανάγκες. Διανύει μια πολύ μεγάλη κρίση η χώρα η οποία δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά κατά την άποψή μου και αξιακή, όλη αυτή η παρακμή των κομμάτων περισσότερο, του κόσμου λιγότερο, αλλά όλοι συμφωνούν σε αυτό, άρα είναι πολλά πράγματα που πρέπει να αλλάξουμε στη σχέση των πολιτών με την πολιτική αλλά και περισσότερο οι πολιτικοί σε σχέση με τον κόσμο. Πελατειακές σχέσεις πλέον δεν χωράνε, δεν τις έχει ανάγκη ο κόσμος πλέον. Έχει ανάγκη να λύσει τα προβλήματά του που είναι πολύ μεγάλα και όχι μόνο οικονομικά αλλά και προοπτικής. Γι’ αυτό μπορεί να πει κανείς ότι το μερίδιο ευθύνης που αναλογεί στον καθένα είναι διαφορετικό, μερίδιο ευθύνης μεγάλο και χωρίς γενικεύσεις –γιατί για μένα είναι σημαντικό να μην μπαίνω σε γενικεύσεις- υπάρχουν διακριτές πρακτικές και συμπεριφοράς και από το πολιτικό προσωπικό και από τον κόσμο και αυτά θα πρέπει να τα μετράμε όταν θέλουμε να λέμε τις αλήθειες, δεν είναι όλοι οι πολιτικοί διεφθαρμένοι, δεν είναι όλο το πολιτικό προσωπικό διεφθαρμένο όπως δεν είναι και όλη η κοινωνία διεφθαρμένη. Άρα λοιπόν για να μην πάμε σε γενικεύσεις όλοι έχουμε το μερίδιό μας. Το ποσοστό σαφώς διαφέρει. Η προσωπική εμπλοκή λοιπόν έχει να κάνει με μια προσωπική στάση, η δική μου –θα έλεγα- είναι καθαρή, δεν έχω να φοβηθώ τίποτα, δεν έχω να μου προσάψει κάποιος την πολιτική μου εμπλοκή ως αρνητικό, είμαι εδώ όσο κοινότοπο και αν ακούγεται γιατί πιστεύω σε κάποια πράγματα, οραματίζομαι κάποια πράγματα προσπαθώ μέσα από την προσωπική μου στάση και τη δική μου προσέγγιση να βοηθήσω προς αυτή την κατεύθυνση όσο αυτό είναι δυνατό. Ο καθένας να βάλει ένα λιθαράκι. Ακόμη και ως υποψηφιότητα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά νομίζω ότι όλοι θα συνεισφέρουμε το να ξεφύγουμε από την κρίση όσο το δυνατόν γρηγορότερα, διότι τελικά αυτό είναι το στοίχημα. Με ένα καθαρό λόγο, με ένα καθαρό στίγμα, όχι μόνο το δικό μου αλλά και των συνυποψηφίων μου αλλά και των υποψηφίων των άλλων κομμάτων. Αυτό που έχει ανάγκη ο κόσμος είναι μέσα από αυτό να διακρίνει πως ο καθένας προσεγγίζει την παρούσα πολιτική και οικονομική κατάσταση μέσα στα ιδιαίτερα ιδεολογικά χαρακτηριστικά που εκπροσωπεί ο κάθε κομματικός σχηματισμός στον οποίο ανήκει.
Ερ.:Υποψήφιος βουλευτής Τρικάλων. Με το χέρι στην καρδιά, είναι μια επιλογή προσωπική εκπορευόμενη από την αγάπη για τον τόπο καταγωγής ή μια κεντρική επιλογή του κόμματός σας που αποσκοπέι στην ενίσχυση του τοπικού ψηφοδελτίου σε μια περίοδο που, ας μην κρυβόμαστε, υπάρχει τουλάχιστον δυστοκία στην ανεύρεση πρόθυμων να στελεχώσουν το ψηφοδέλτιο;
Κ. Παταβούκας: Είναι και τα δύο. Καταρχήν, όσο κι αν αυτό δεν είναι γνωστό, είναι όμως κάτι που μου προσάπτουν εδώ, για το ποια σχέση έχω δηλαδή με τα Τρίκαλα. Θα έλεγα ότι η σχέση μου είναι προσωπική, είναι πάρα πολύ στενή. Οι γονείς μου είναι εδώ, μένουν εδώ, είναι συνταξιούχοι αλλά κατά κάποιο τρόπο είναι δημιουργικοί άνθρωποι ακόμη και η επαφή μου είναι στενή γιατί πολύ συχνά βρίσκομαι εδώ για να τους δω και να περάσω κάποιες μέρες εδώ. Πάντα λοιπόν σε όλες μου τις συνεντεύξεις στην ερώτηση «από πού είμαι» πάντα έλεγα από τα Τρίκαλα και συγκεκριμένα Καλαμπάκα Τρικάλων, δεν έλεγα κάτι άλλο. Δεν ήταν κάτι που απέκρυπτα ούτε είχα κανένα λόγο να το κάνω. Ίσα –ίσα που το χαίρομαι ιδιαίτερα. Υπάρχει λοιπόν μεγάλο περιθώριο δράσης και παρέμβασης που εκπορεύεται από την αγάπη για τον τόπο μου. Επίσης είναι γεγονός ότι η κεντρική κατεύθυνση του κόμματος ήταν προς την ανανέωση σε πολύ μεγάλο ποσοστό των υποψηφίων. Αυτό είχε να κάνει, όχι τόσο με τη δυστοκία αλλά ως κεντρική επιλογή του κόμματος για να επαναπροσδιορίσουμε τις σχέσεις με την κοινωνία μέσα από νέα και φρέσκα πρόσωπα, ενίσχυση των ψηφοδελτίων με αυτούς τους όρους. Άρα υπήρξε κεντρική επιλογή για την ενίσχυση του ψηφοδελτίου των Τρικάλων η οποία όμως έγινε μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο.
Ερ.: Τι απαντάτε σε όσους διαρρέουν φήμες πως αποτελείτε τον πολιτικό «κληρονόμο» του κ. Χάιδου, με κληροδότημα τους ψηφοφόρους του;
Κ. Παταβούκας: Δεν θέλω να μπω σε αυτή τη λογική. Καταρχήν εκτιμώ πάρα πολύ τον κ. Χάιδο. Αν μιλήσουμε για κληρονομιές υπάρχουν χειρότερα δείγματα που μπορώ να αναφέρω. Αν μπούμε λοιπόν σε αυτή τη συζήτηση νομίζω ότι δεν θα κερδίσει κανείς. Θα χάσουμε όλοι. Εγώ όχι απλά εκτιμώ τον κ. Χάιδο τόσο για την επιστημονική όσο και για την πολιτική του σταδιοδρομία, εκτίμηση γενική όπως αποτυπώθηκε στην προτίμηση των Τρικαλινών προς το πρόσωπό του, εκτίμηση που δεν χαρίζεται αλλά κερδίζεται, άρα αν ο κ. Χάιδος βλέπει σε μένα μια πολιτική κληρονομιά αυτό είναι τιμή δική μου και θα είναι και βαρύ φορτίο. Άρα πολιτικές κληρονομιές ή οικογενειακές κληρονομιές θα έλεγα ότι δεν θα πρέπει να είναι μέρος της συζήτησης η οποία πρέπει να απλωθεί με πολιτικά επιχειρήματα, με επιχειρήματα που σχετίζονται με τη συγκεκριμένη πολιτική, οικονομική και κοινωνική συγκυρία και αυτός είναι και ένας πολιτικός πολιτισμός ο οποίος θα πρέπει να χτιστεί από όλους μας. Άρα μπορώ να απαντώ πολύ εύκολα σε αυτό το ερώτημα και εγώ, αντιστρέφοντας αυτού του είδους ερωτήματα και ίσως είναι πιο εύκολο ή πιο «πιασάρικο».
Ερ.: Ωστόσο έχετε κάνει κάποια επαφή με τον κ. Χάιδο;
Κ. Παταβούκας; Βεβαίως. Έχω έρθει σε επαφή με τον κ. Χάιδο, θα έλεγα ότι έχω μια σχέση με τον κ. Χάιδο που δεν είναι προεκλογική. Είναι μια σχέση ετών. Εγώ και μέσα από την κομματική μου δραστηριότητα και μέσα από την πολιτική μου δραστηριότητα έχω έρθει σε επαφή με πάρα πολλούς βουλευτές και υπουργούς. Και επειδή υπήρχαν κάποια θέματα που αφορούσαν στο Νομό πάντα με τον κ. Χάιδο είχαμε μια επαφή. Επαναλαμβάνω λοιπόν πως αν ο κ. Χάιδος εκτιμά στο πρόσωπό μου μια πολιτική διαδοχή, αυτό είναι μεγάλη τιμή για μένα.
Ερ.: Πιστεύετε πως το ΠΑΣΟΚ έχει τη δυνατότητα να ανακάμψει στο βαθμό που ελπίζει ο νέος πρόεδρός σας και να κατακτήσει την πρωτιά;
Κ. Παταβούκας: Είναι ένα πάρα πολύ δύσκολο εγχείρημα. Είναι αλήθεια ότι το ΠΑΣΟΚ πληρώνει μια πολιτική 2,5 ετών η οποία ήταν αναγκασμένη να προχωρήσει μια σειρά από μέτρα τα οποία θα έλεγε κανείς ότι και κοινωνικά άδικα ήταν εφόσον ήταν οριζόντια, κατακρίθηκε πάρα πολύ για το μνημόνιο 1, το μεσοπρόθεσμο, το μνημόνιο 2, για όλες αυτές τις συμφωνίες που μας κρατούν ακόμη ζωντανούς σαν χώρα, που χρηματοδοτούν εν κατακλείδι την οικονομία της χώρας, για μια σειρά από μέτρα που έπρεπε να πάρει ώστε να πατήσει καλύτερα στα πόδια της η χώρα εφόσον αντιμετώπιζε έναν κίνδυνο επιβίωσης. Πληρώνει αυτά τα μέτρα και θα έλεγα πως έως ένα βαθμό δίκαια τα πληρώνει. Ήταν μέτρα που έπρεπε να παρθούν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης με τεράστια πίεση, με μια Ε.Ε. που δεν ήταν έτοιμη να αντιμετωπίσει τέτοιου είδους κρίση, μια χώρα η οποία έπρεπε να κάνει μια σειρά από μεταρρυθμίσεις ή διαρθρωτικές αλλαγές τις οποίες πάντα γνώριζε ότι έπρεπε να κάνει αλλά πάντα στο μυαλό της είχε το πολιτικό κόστος, άρα θα έλεγα πως αυτό είναι μοιραίο. Πρέπει όμως με σταθερό βήμα να προχωρήσουμε όλες αυτές τις αλλαγές ώστε η χώρα να βγει από το αδιέξοδο, από την οικονομική κρίση, να πατήσει στα πόδια της γερά και αυτοδύναμα πλέον να προχωρήσει στην επόμενη μέρα.
Ερ.: Με όλα όσα αναφέρατε παραπάνω, για ποιο λόγο ο ψηφοφόρος να εμπιστευτεί εκ νέου το ΠΑΣΟΚ όταν είδε πως στα δύο χρόνια διακυβέρνησης όχι απλά δεν πραγματοποίησε τα υπεσχημένα, αλλά αντίθετα τον έμπλεξε στη δίνη της χειρότερης κρίσης της σύγχρονης ιστορίας;
Κ. Παταβούκας: Δεν ξέρω αν μας έμπλεξε σε χειρότερη θέση απ’ ότι ήμασταν. Γιατί αν θέλουμε να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα του τι έγινε στην Ελλάδα, θα πρέπει να πάμε και λίγο πιο πίσω. Να μην πιάνουμε το νήμα μόνο από τη στιγμή που ανέλαβε τη διακυβέρνηση το ΠΑΣΟΚ αλλά να πάμε και στο πως παρέλαβε τη διακυβέρνηση. Να κάνουμε κριτική και για το τι είπε για να την παραλάβει. Όλα αυτά θα πρέπει να τα πούμε. Είναι και αυτό μέρος του λόγου που πρέπει να αρθρώσει το ΠΑΣΟΚ. Για να εξηγήσει στον κόσμο με ειλικρίνεια, με έναν λόγο που πλέον πρέπει να είναι αληθινός, όχι έμμεσος και όχι πολιτικάντικος, και εδώ έχουμε και εμείς οι υποψήφιοι υποχρέωση να σταθούμε. Θα πρέπει να πιάσουμε το νήμα από την αρχή και να δούμε τι πήγε στραβά σε όλη την περίοδο της μεταπολίτευσης, να δούμε πως χτίστηκε ένα κράτος, ίσως και σε ιστορικές αναδρομές από την απελευθέρωση από τους Τούρκους, να δούμε λοιπόν πως από τον Καποδίστρια και την προσπάθειά του να χτίσει ένα κράτος τότε και από τη δολοφονία του και τη διαχείριση των εσόδων του νεότευκτου τότε ελληνικού κράτους και πάω τόσο παλιά γιατί κάνοντας τέτοιες ιστορικές αναδρομές θα δούμε ότι τέτοιες διαπιστώσεις ή συσχετισμοί ισχύουν ακόμη και σήμερα και είναι λυπηρό. Έπρεπε λοιπόν μέσα σε τέτοιες συνθήκες οικονομικής ασφυξίας που ζούσε το ελληνικό κράτος να παρθούν μια σειρά από αποφάσεις οι οποίες μας οδήγησαν στο ΔΝΤ, στο μνημόνιο κλπ αλλά ήταν οι μόνες που εκείνη τη στιγμή, με μια ανίκανη να αντιδράσει ΕΕ, μπορούσαν να κρατήσουν ζωντανή τη χώρα, να δώσουν το φιλί της ζωής στην Ελληνική οικονομία. Γίνανε όμως ενδιάμεσα πολλά πράγματα για τα οποία, όσο και αν ακούγεται παράλογο, μπορεί το ΠΑΣΟΚ να καυχιέται. Αυτοκριτική λοιπόν πρέπει να κάνει, αυτομαστίγωμα δεν πρέπει να κάνει. Πρέπει να σταθεί απέναντι στον κόσμο, να πεί όλη την αλήθεια για το τι παρέλαβε, τι έκανε, για όλες τις συνθήκες που ήταν τότε διαμορφωμένες, για την ανάγκη που υπήρχε να παρθούν αυτά τα μέτρα και το γιατί πάρθηκαν, που βρισκόμαστε τώρα και ποιο είναι το αύριο. Μπορεί να συσπειρώσει το ΠΑΣΟΚ τον κόσμο; Δύσκολα. Πρέπει να αρθρώσει έναν άλλο λόγο, να βγει με θάρρος και να πει τι έφταιξε, ποια είναι η προοπτική της χώρας, τι μπορεί να περιμένει ο πολίτης-ο οποίος έχει υποστεί όλα αυτά τα μέτρα με δραματική μείωση του εισοδήματος και μεγάλη αύξηση της ανεργίας- και να θέσει και το διακύβευμα των εκλογών το οποίο έχει να κάνει με την επαύριον των εκλογών.
Ερ.: Τελικά τι πήγε λάθος από το 2009 και μετά; Ήταν θέμα λανθασμένης πολιτικής, λανθασμένων επιλογών, λανθασμένων προεκλογικών εκτιμήσεων, λανθασμένων επιλογών προσώπων; Υπήρχε άραγε άλλος δρόμος, υπήρχε η δυνατότητα να στρέψουμε έγκαιρα το καράβι σε άλλη ρότα και αν ναι γιατί δεν έγινε αυτό και εμπλακήκαμε στην περιπέτεια του ΔΝΤ και των μνημονίων;
Κ. Παταβούκας: Γίνεται μεγάλη κουβέντα γι’ αυτό και πολλά έχουν ήδη απαντηθεί από κεντρικά στελέχη και τον ίδιο τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ. Υπήρξε καθυστέρηση στη λήψη μέτρων που θα επέτρεπαν πιθανότατα με ηπιότερο τρόπο την ομαλή προσαρμογή των οικονομικών μεγεθών. Ίσως και κάποια πρόσωπα δεν λειτούργησαν με τα απαιτούμενα για την παρούσα συγκυρία αντανακλαστικά. Ωστόσο είναι αλήθεια πως η κυβέρνηση είχε να αντιμετωπίσει και την απουσία Ευρωπαϊκής κεντρικής πολιτικής, την απουσία θεσμικής διαχείρισης της κρίσης από την πλευρά της ΕΕ, αφού πέραν της νομισματικής ένωσης, μέλος της οποίας είμαστε και εμείς, δεν υπάρχει ουσιαστική πολιτική ενοποίηση. Άρα η ΕΕ δεν είχε ούτε τους μηχανισμούς ούτε τα αντανακλαστικά για να αντιμετωπίσει μια κρίση σε μια μικρή οικονομία της Ευρωζώνης. Θεωρώ πως αυτό ήταν καθοριστικότατος παράγοντας, τον οποίο θα αναδείξει και η ιστορία επιμερίζοντας ευθύνες σε όλους τους εμπλεκόμενους, σε όλους όσους τη διαχειρίστηκαν, τόσο Έλληνες όσο και Ευρωπαίους ηγέτες, αλλά το στοίχημα είναι να βγούμε από αυτή την κρίση όρθιοι και δυνατότεροι, με νέους προσανατολισμούς όσον αφορά την ανάπτυξη και την παραγωγικότητα της χώρας. Δεν είναι εύκολα τα πράγματα για το ΠΑΣΟΚ γιατί είναι αρνητική η στάση του κόσμου απέναντι στο πολιτικό προσωπικό της χώρας γενικότερα. Θα περάσουμε δύσκολα ως κόμμα. Οι επικείμενες εκλογές όμως είναι οι κρισιμότερες στην μεταπολιτευτική περίοδο. Για να το πω αλλιώς θεωρώ πως βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την ιστορία υπό την έννοια πως η γενιά η δική μας δε γνώρισε πολέμους, κακουχίες, στερήσεις, όπως οι παλαιότερες γενιές. Ζούσαμε σε μια περίοδο σταθερής ανάπτυξης που όμως κατέληξε να είναι επίπλαστη, με μια ευμάρεια στηριζόμενη σε όχι πραγματικά νούμερα, όπου οι περισσότεροι ζούσαμε πάνω από τις δυνατότητες μας, η ελληνική οικονομία ζούσε πάνω από τις δυνατότητές της, με ευθύνη σημαντική πολλών θεσμικών που όχι μόνο το επέτρεψαν και το ανέχτηκαν αλλά σε ικανό βαθμό ενίοτε το κατεύθυναν-και πρέπει να αποδοθούν ευθύνες κάποια στιγμή σε ένα κρατικό σύστημα που ουδέποτε άσκησε ουσιαστικό έλεγχο σε οργανισμούς, σε ένα τραπεζικό σύστημα που λειτουργούσε ανεξέλεγκτα και τώρα κλυδωνίζεται σε σημαντικό βαθμό έχοντας διαρκή ανάγκη για κεφαλαιακή και όχι μόνο στήριξη. Όπως είπα όμως οι επικείμενες εκλογές έχουν βαθιά ιστορικό χαρακτήρα διότι διακυβεύεται το μέλλον της χώρας όχι μόνο σε ότι αφορά την ερχόμενη τετραετία αλλά σε ότι αφορά τις επερχόμενες δεκαετίες. Άρα λοιπόν δεν υπάρχουν περιθώρια για κλυδωνισμούς, δεν υπάρχει η πολυτέλεια της απουσίας διαχείρισης. Υπάρχει ένα πακέτο στήριξης που κρατά την ελληνική οικονομία ζωντανή, μαζί με τις μεταρρυθμίσεις και τα ,ομολογουμένως σκληρά, μέτρα που έχουν παρθεί τα οποία πρέπει όμως να τεθούν σε εφαρμογή. Εδώ θέλω να πω μακάρι να μη χρειαστεί το πολιτικό σύστημα να λάβει νέα σκληρά μέτρα, μακάρι να αντιδράσει έτσι ώστε ότι γίνεται από δω και πέρα να γίνεται με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης. Ψέματα στον κόσμο δεν μπορούμε, δεν επιτρέπεται να πούμε. Ότι είναι ψηφισμένο πρέπει να εφαρμοστεί, είναι δεσμευτικό το πλαίσιο. Πρέπει, όπως είπα και πριν, να πούμε όλη την αλήθεια στον κόσμο, όσο σκληρή και αν είναι, όσο και αν δεν αρέσει.
Ερ.: Ίσως ο κόσμος αντί της σκληρής αλήθειας να ήλπιζε, αν όχι να προτιμούσε, να ακούσει κάτι για επαναδιαπραγμάτευση.
Κ. Παταβούκας: Την κολακεία, το «χάιδεμα των αυτιών» του κόσμου, η χώρα το έχει πληρώσει με άσχημο τρόπο. Η χώρα έχει ένα τεράστιο πρόβλημα αξιοπιστίας στη διεθνή σκηνή και τέτοιες πρακτικές δεν βοηθάνε στην αποκατάσταση της εικόνας της. Υπάρχει ένα, ας πούμε, διεθνές στήριγμα, που ανέλαβε την ελάφρυνση των βαρών της χώρας και την αναχρηματοδότηση του χρέους με αντάλλαγμα όμως την προώθηση συγκεκριμένης δέσμης μέτρων και μεταρρυθμίσεων που θα καταστήσουν τη χώρα, την οικονομία της χώρας, περισσότερη ανταγωνιστική στο διεθνές πεδίο. Συνοπτικά να το θέσω επιβάλλεται η οικονομία της χώρας να γίνει τέτοια που να καταναλώνει το πολύ όσα παράγει και αυτό είναι ένα αίτημα που αφορά, που πρέπει να αφορά όλους μας. Το να ανακτήσεις την αξιοπιστία σου έναντι όλων των διεθνών οργανισμών-ΕΕ, ΔΝΤ-που έχουν αναλάβει τη στήριξη της χώρας, συνδέεται με την υλοποίηση συγκεκριμένων, συμφωνημένων δεσμεύσεων. Η επαναδιαπραγμάτευση λέγεται από πολλούς αλλά όπως αποδεικνύεται οι εταίροι μας δεν τη συζητάνε καν. Άρα το θέμα είναι τι θα κάνουμε με όσα έχουμε αναλάβει. Ίσως μπορούμε μιλήσουμε για επαναδιαπραγμάτευση όχι με τους διεθνείς εταίρους αλλά για μια επανεξέταση του τρόπου επίτευξης των στόχων-που είναι δεσμευτικοί και αδιαπραγμάτευτοι- με δικαιότερους κοινωνικούς όρους. Να μη γίνει δηλαδή με οριζόντια και άδικα μέτρα που θίγουν τα-ήδη βαθιά θιγμένα-χαμηλά εισοδήματα, αλλά με τρόπο δικαιότερο. Χαμηλοσυνταξιούχοι, χαμηλόμισθοι κλπ έχουν ήδη πληρώσει πολλά και ο στόχος μας τώρα πρέπει να είναι τα υψηλά και προνομιούχα μισθολόγια, η φοροδιαφυγή κλπ. Οι στόχοι όμως επιβάλλεται να επιτευχθούν και αυτό δεσμεύει ένα μεγάλο μέρος του πολιτικού συστήματος που έχει βάλει την υπογραφή του στις σχετικές συνθήκες και δεν μπορεί να παρεκκλίνει.
Ερ.: Ποια είναι η θέση σας για τα δύο μνημόνια; Θα τα ψηφίζατε;
Κ. Παταβούκας: Μιλώντας με βουλευτές που τα έχουν ψηφίσει, διαπίστωσα πως το βάρος που κουβαλούσανε ήταν τεράστιο. Ένα βάρος που δεν είχε να κάνει με τη ψήφιση ενός νομοσχεδίου ή μιας διεθνούς σύμβασης αλλά με την ιστορική ευθύνη της αποφυγής της Εθνικής καταστροφής που άκουγε στο όνομα χρεοκοπία. Θεωρώ λοιπόν πως όσοι το ψήφισαν εκτέλεσαν το εθνικό χρέος τους, με πλήρη συνείδηση της δυσκολίας που είχαν να αντιμετωπίσουν, με την κοινωνία απέναντι, μια κοινωνία που είχε εισέλθει σε φάση σύγκρουσης με ένα πολιτικό σύστημα που, ας μην κρυβόμαστε, δεν την εξέφραζε. Όμως εκείνες τις στιγμές ποιος μπορούσε να αναλάβει την ευθύνη μιας ασύντακτης χρεοκοπίας της χώρας; Πράξανε λοιπόν στο ακέραιο το εθνικό χρέος τους και η ιστορία κάποια στιγμή είναι βέβαιο πως θα τους δικαιώσει. Άρα λοιπόν, για να απαντήσω και στο ερώτημά σας, ναι, θα τα ψήφιζα.
Ερ.: Ποια η θέση απέναντι στα διακινούμενα σενάρια περί μετεκλογικής συνεργασίας ΠΑΣΟΚ-ΝΔ; Με δεδομένη την εμπειρία της κυβέρνησης Παπαδήμου πιστεύετε γενικά πως οι συνεργασίες είναι προτιμότερες από τις αυτοδυναμίες;
Κ. Παταβούκας: Αυτό το οποίο προκύπτει, από τη μέχρι στιγμής στάση του κόσμου, είναι πως δεν είναι ορατό το ενδεχόμενο αυτοδυναμίας κάποιου κόμματος στις επερχόμενες εκλογές. Άρα μπροστά στο ενδεχόμενο της ακυβερνησίας η συνεργασία κομμάτων είναι επιβεβλημένη. Μέσα σε μια τόσο δύσκολη συγκυρία δεν μπορώ να φανταστώ ότι κάποιος θα αναλάβει το βάρος της ευθύνης να οδηγήσει τη χώρα σε επαναληπτικές ή και αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις. Αυτό θα ήταν έγκλημα. Όλοι μας δεχτήκαμε πως ένα από τα μεγάλα λάθη του ΠΑΣΟΚ ήταν ο χαμένος χρόνος μετά τη νίκη του 2009. Επομένως δεν μπορούμε να επαναλάβουμε το ίδιο λάθος τώρα που δεν επιτρέπεται να πάει ούτε μια μέρα χαμένη και όταν ο κόσμος με τη στάση του δείχνει πως επιθυμεί την εθνική ενότητα. Υπάρχουν ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα. Πάνω όμως από αυτά υπάρχει μια εθνική ανάγκη που είναι σφοδρή και γι ‘αυτό πρέπει να αφήσουμε κατά μέρους τις διαφορές μας, να συμφωνήσουμε σε ένα βασικό πλαίσιο αρχών και να προχωρήσουμε μαζί.
Ερ.: Με εκπλήσσει η απάντησή σας διότι οι υπόλοιποι συνυποψήφιοί σας είναι υπέρ της αυτοδυναμίας και μόνο.
Κ. Παταβούκας: Ο καθένας μπορεί να έχει τις προσωπικές του απόψεις, αλλά πιστεύω πως αυτή τη στιγμή πρέπει να πάρουμε τα μάτια μας από το δέντρο και να κοιτάξουμε το δάσος. Όλοι μας, ως υποψήφιοι, κάνουμε έναν προσωπικό αγώνα εκλογής αλλά αυτό δεν θα έχει καμία σημασία αν δεν υπάρξει έξοδος από το τούνελ και αυτό μας ξεπερνάει όλους. Πρέπει να δούμε λοιπόν ότι πάνω απ ‘όλους και όλα είναι η χώρα που αυτή τη στιγμή δε θέλω να πω ότι είναι σε αδιέξοδο αλλά είναι σίγουρα σε μια δύσκολη καμπή-και αυτό το αντιλαμβάνεται ξεκάθαρα ο κόσμος-και μπορεί να υπάρχουν ιδεολογίες και προσωπικές ιστορικές διαδρομές όμως ουδείς δικαιούται να σκέφτεται και να ενεργεί με όρους προσωπικούς. Αντιλαμβάνομαι και κατανοώ τον κομματικό λόγο που αρθρώνεται για λόγους κομματικής συσπείρωσης αλλά μέχρι εκεί. Στις 7 Μαΐου η χώρα πρέπει να δουλέψει, επιβάλλεται να δουλέψει, πάνω σε συγκεκριμένο πλαίσιο και οργανόγραμμα, δεν μπορεί να περιμένει την 8η Μαΐου.
Ερ.: Σε μια πιθανή συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΝΔ τι όρους και ποια πρόσωπα θα έχουμε; Πόσο αληθές είναι το σενάριο περί παραμονής Παπαδήμου στην πρωθυπουργία;
Κ. Παταβούκας: Νομίζω πως σ’ αυτό κανείς δεν μπορεί να απαντήσει. Υπάρχουν πολλά υποσενάρια κάτω από το κεντρικό σενάριο «συγκυβέρνηση» τα οποία διαμορφώνονται ανάλογα με τις συνθήκες που θα προκύψουν από το εκλογικό αποτέλεσμα. Είναι διαφορετικό να υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στα δυο κόμματα, διαφορετικό να υπάρχει μικρή διαφορά, διαφορετικό να είναι το ΠΑΣΟΚ πρώτο κόμμα κόντρα στις δημοσκοπήσεις. Άρα είναι εντελώς άκαιρο και άτοπο να μπαίνουμε σε διεξοδικές συζητήσεις αυτή τη στιγμή. Μπορεί να τεθεί ένα γενικό πλαίσιο αρχών αλλά μέχρι εκεί. Ούτε καν τα κομματικά επιτελεία μπορούν να μπουν σε λεπτομερείς συζητήσεις.
Ερ.: Το σενάριο Παπαδήμου ενισχύεται και από τελευταίες δηλώσεις του όπου δηλώνει πρόθυμος να βοηθήσει αν χρειαστεί και του ζητηθεί.
Κ. Παταβούκας: Ο κ. Παπαδήμος κλήθηκε να βοηθήσει, στηριζόμενος από 3 αρχικά, 2 στη συνέχεια κόμματα, σε μια δύσκολη στιγμή με τις γνώσεις του και νομίζω πως τα κατάφερε. Ολοκλήρωσε μια πρωτοφανή ιστορικά συμφωνία-όσο και αν η εσωτερική αντιπολίτευση αλλά και η ,έντονα πιεσμένη, ελληνική κοινωνία δεν το αντιλαμβάνεται. Η ελάφρυνση του δημοσίου χρέους κατά 100 δις. και η σύναψη συμφωνίας για οικονομική ενίσχυση 140 δις. είναι ιστορικής σημασίας. Διαχειρίστηκε πολιτικά με μεγάλη επιτυχία μια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία και ενώνοντας δύο παραδοσιακά αντίπαλα κόμματα, δημιούργησε μια νέα κουλτούρα, η οποία αποτυπώνεται πλέον και στη διάθεση του κόσμου να προωθήσει με την ψήφο του μια νέα συγκυβέρνηση ή για να το πω αλλιώς μια κοινή αντιμετώπιση, από τα δύο μεγάλα κόμματα, των φλεγόντων θεμάτων.
Ερ.: Παπανδρέου ή Βενιζέλος; Ο πρώην πρωθυπουργός ήταν τελικά ένας οραματιστής σε λάθος εποχή-όπως υποστηρίζουν πιστοί οι φίλοι του-ή ένας υπερεκτιμημένος γόνος μιας μεγάλης πολιτικής οικογένειας; Πιστεύετε πως η ιστορία θα είχε γραφτεί διαφορετικά αν το αποτέλεσμα των εσωκομματικών εκλογών του 2007 ήταν διαφορετικό;
Κ. Παταβούκας: Κανείς δεν ξέρει πως θα είχε εξελιχτεί η ιστορία αν το αποτέλεσμα του 2007 ήταν διαφορετικό. Ο Γ. Παπανδρέου ανήκει σίγουρα στην κατηγορία των οραματιστών πολιτικών. Το θέμα όμως είναι τι είχε ανάγκη η χώρα τότε. Προχώρησε σε μια σειρά από ρηξικέλευθες προτάσεις τις οποίες όμως η χώρα δεν ήταν σε θέση να απορροφήσει και να ενσωματώσει. Στην κοινωνία άρεσε αυτό μέχρι τη στιγμή που διαπίστωσε πως η οικονομική κατάσταση είναι διαφορετική. Να θυμίσω πως στη διαδικασία του open gov συμμετείχαν 28χιλ. άνθρωποι. Από αυτή θα μπορούσε να προκύψει, βάσει βιογραφικών, μια τράπεζα ικανών στελεχών για τη δημόσια διοίκηση, σε μια σειρά καίριων θέσεων. Ρηξικέλευθη λοιπόν πρόταση και διαδικασία η οποία όμως δεν ολοκληρώθηκε, έμεινε μετέωρη όπως και πολλά άλλα πρωτοποριακά θέματα διότι στην πορεία η επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών άλλαξε άρδην τις προτεραιότητες. Ο Γ. Παπανδρέου έκανε και πολλά λάθη σε ότι αφορά τη διαχείριση του πολιτικού χρόνου και ακόμη στην επιλογή κάποιων προσώπων. Η ιστορία όμως θα δείξει τι πολιτικός ήταν. Έκανε κάποιες διεθνείς συμφωνίες που κανείς άλλος δεν θα μπορούσε να κάνει. Έσυρε την ΕΕ να αντιμετωπίσει την κρίση, διατρανώνοντας εξαρχής σε όλους τους τόνους πως η οικονομική κρίση είναι της Ευρώπης και όχι της Ελλάδας. Αυτό η ΕΕ το αναγνώρισε καθυστερημένα και τώρα πληρώνει και αυτή το αποτέλεσμα της καθυστέρησής της. Ναι λοιπόν τα πράγματα πιθανόν να ήταν διαφορετικά-καλύτερα ή χειρότερα κανείς δεν ξέρει- αν η ιστορία είχε γραφεί αλλιώς το 2007 αλλά αυτό δεν μπορούμε ούτε να το ξέρουμε, ούτε φυσικά να το μαντέψουμε!
Ερ.: Ποιά πιστεύετε πως θα είναι η εκλογική επίδοση του ΠΑΣΟΚ σε επίπεδο νομού σε ποσοστά και αριθμό βουλευτών;
Κ. Παταβούκας: Υπάρχει καταρχάς ένα θολό τοπίο -και φυσικά όχι μόνο σε τοπικό επίπεδο- όσον αφορά την πρόθεση του κόσμου να ψηφίσει. Πιστεύω όμως πως όλη αυτή η κατάσταση της κρίσης έχει κάνει τον Έλληνα-με τον προσωπικό τρόπο του καθενός-πιο πολιτικοποιημένο και άρα η αποχή δεν θα είναι μεγάλη. Ακόμη και η απόδοση ευθυνών από τον Έλληνα πολίτη στο πολιτικό προσωπικό-και πάντα διαχωρίζω το πολιτικό προσωπικό από το πολιτικό σύστημα-είναι μια μορφή συμμετοχής στα τεκταινόμενα. Συμμετέχει διότι προσπαθεί να τοποθετηθεί ο ίδιος μέσα σε μια καινούρια κατάσταση, διότι αισθάνεται εντελώς αδικημένος από όσα συμβαίνουν στη χώρα τα 2,5 τελευταία χρόνια, άρα για πρώτη φορά πολιτικοποιείται τόσο έντονα έστω και δια της αμφισβήτησης του πολιτικού συστήματος ή του πολιτικού προσωπικού. Θα υπάρχει λοιπόν μικρότερη αποχή αλλά δυσκολία στην απόφαση διότι υπάρχει δυσκολία αντιστοίχησης με πολιτικούς σχηματισμούς. Προϊόντος του χρόνου, του λίγου χρόνου, μέχρι της εκλογές η συζήτηση θα γίνει περισσότερο πολιτική, θα ξεφύγει από το λανθασμένο επίπεδο των μνημονιακών-αντιμνημονιακών. Το ΠΑΣΟΚ στην περιφέρεια έχει μικρότερο πρόβλημα από ότι στα μεγάλα αστικά κέντρα. Έχει πλέον και πρόβλημα διείσδυσης στις νέες ηλικίες.
(Δημοσιογραφική παρέμβαση-παρατήρηση: Και δικαίως έχει όταν υπάρχει τόσο μεγάλη ανεργία.)
Κ. Παταβούκας: Όχι. Το επικίνδυνο είναι να απαξιώσουμε την πολιτική. Το δικαίως αφορά την καταδίκη συγκεκριμένων κομμάτων και προσώπων. Είναι επικίνδυνο να αφορίζεις την πολιτική συνολικά. Η πολιτική με δημοκρατικούς όρους μιλώντας πρέπει να υπάρχει. Η συμμετοχή στα κοινά είναι πολιτική, η εκφορά γνώμης ενός ενεργού πολίτη, ενός πολίτη που ενημερώνεται και παίρνει θέση, η κριτική, είναι πολιτική. Οι νέοι λοιπόν δεν πρέπει να απαξιώνουν την πολιτική διότι απαξιώνουν τη δική τους δυνατότητα να καθορίζουν, να ρυθμίζουν τα πράγματα. Ο αφορισμός και η απαξίωση της πολιτικής από τους νέους είναι επικίνδυνη διότι τους αφαιρεί το ρυθμιστικό ρόλο που επιβάλλεται να έχουν. Όταν δικαίως τα βάζουν με ένα πολιτικό σύστημα που οδήγησε τη χώρα εδώ, όχι πολιτικό σύστημα με την έννοια της δημοκρατίας ως θεσμό, αλλά με τους εκπροσώπους του, αυτό που συνειδητά διαχώρισα πριν σε πολιτικό προσωπικό ή αν θέλετε ακόμη και τα κόμματα που παρουσίασαν αναντιστοιχία λόγων και πράξεων, που δημιούργησαν αυτό το κράτος των πελατειακών σχέσεων και της συναλλαγής τότε ναι. Δικαίως βρίσκονται απέναντι. Διότι αυτό το σύστημα είχε τους νέους δέσμιους μιας σύμβασης ορισμένου χρόνου, ενός προγράμματος stage, τους είχε να παρακαλούν για μια ευκαιριακή απασχόληση χωρίς καμία προοπτική. Όλο αυτό πρέπει να τελειώνει και γι’αυτό επιβάλλεται η μη απαξίωση και η συμμετοχή από την πλευρά όλων και ιδιαιτέρως των νέων και βέβαια η αλλαγή στάσης και πλεύσης των κομματικών σχηματισμών προς το ειλικρινές και αποτελεσματικό ώστε να υπάρξει και η πειθώ αλλά και η διαχείριση της κοινωνίας και των προβλημάτων της με όρους δικαιοσύνης. Η νεολαία είναι ένα δύσκολο κομμάτι, περισσότερο απαιτητικό, περισσότερο βυθισμένο στην κατάθλιψη της εποχής, διότι ένας νέος που αισθάνεται δημιουργικός, που θέλει να χτίσει τη ζωή του και δεν απαιτεί πολλά, δεν απαιτεί τίποτε παραπάνω από τα αυτονόητα της πρόσβασης στην παιδεία, του δικαιώματος στην εργασία απογοητεύεται και αντιδρά. Όταν η ανεργία ξεπερνά το 21% αγγίζοντας κυρίως τους νέους αλλά και κρίσιμες ηλικίες όπως των 50-55 ετών γίνεται σαφές πως η οποιαδήποτε κυβέρνηση πρέπει να ρίξει το βάρος της εκεί. Και εδώ πρέπει να απαντήσουμε πως θα χειριστούμε αυτή την υπόθεση, γιατί τελικά ποτέ δεν είχαμε ένα εθνικό σχέδιο. Ενώ έπρεπε να έχουμε πολλά σχέδια που να αφορούν εθνικές πολιτικές για το παραγωγικό μοντέλο της χώρας εμείς ήμασταν ό,τι να ’ναι, σα να περιμέναμε πως όλα θα γίνονται με κάποιο μαγικό τρόπο από μόνα τους. Αν όμως δεν χτίσεις εθνικές πολιτικές δεν μπορεί να αισθάνεσαι δυνατός σαν χώρα, δεν μπορείς να αισθάνεσαι πως έχεις προοπτικές και να εμπνεύσεις στους πολίτες σου σιγουριά και αισιοδοξία για το μέλλον. Εθνικές πολιτικές για το παραγωγικό μοντέλο της χώρας σημαίνει επιλογή 4-5 τομέων στους οποίους επενδύουμε-πχ τουρισμός, ναυτιλία, ενέργεια, αγροτοκτηνοτροφική παραγωγή, προϊόντα-και η υλοποίηση του σχεδιασμού δεν επαφίεται στις ικανότητες ή τη διάθεση του εκάστοτε υπουργού. Βλέπουμε συχνά να αλλάζουν οι πολιτικές χαράξεις όταν αλλάζει ο υπουργός ακόμη και στην ίδια κυβέρνηση. Δεν υπάρχουν μαγικά κουμπιά που με το πάτημά τους περνάς από φάση ύφεσης σε φάση ανάπτυξης. Αυτό είναι αστείο να συζητιέται. Εκτοξεύονται κατηγορίες από πολλές κατευθύνσεις για την απουσία ανάπτυξης, κατηγορίες άδικες και ανεδαφικές, διότι δεν υπάρχει κανείς σώφρων άνθρωπος σε οποιοδήποτε πολιτικό σχηματισμό που να επιλέγει την ύφεση έναντι της ανάπτυξης. Αυτό όμως που πρέπει να απαντηθεί είναι το πως θα προκύψει αυτή η ανάπτυξη και τα μαγικά κουμπιά είπαμε πως ανήκουν στη σφαίρα της ουτοπίας. Πως θα πας σε ανάπτυξη όταν η γραφειοκρατία σου στραγγαλίζει οποιαδήποτε επιχειρηματική προσπάθεια, όταν κάνεις μήνες ολόκληρους για να συγκεντρώσεις τα απαραίτητα έγγραφα για να ανοίξεις ένα απλό μαγαζί, όταν οι συναλλαγές με τις δημόσιες υπηρεσίες είναι κοστοβόρες-από όλες τις απόψεις; Όταν θέλεις να φέρεις κεφάλαια για επένδυση αλλά το φορολογικό σου σύστημα αλλάζει από μήνα σε μήνα, όταν δεν είσαι σίγουρος για το τι σου ξημερώνει, όταν η δικαιοσύνη δεν στέκεται το ίδιο απέναντι σε όλους; Λοιπόν, αν δεν λύσουμε τέτοια ζητήματα δεν μπορούμε να μιλάμε για ανάπτυξη. Αυτές είναι οι μεταρρυθμίσεις που πρέπει να κάνουμε.
Ερ.: Θα τις κάνετε όμως;
Κ. Παταβούκας: Μα αυτό είναι το στοίχημα, αυτές είναι οι υποχρεώσεις που έχουμε αναλάβει με το μνημόνιο, γιατί μιλάμε γι ‘ αυτό και το βρίζουμε αλλά μέσα σ’ αυτό υπάρχουν πράγματα που θα’ πρεπε να είναι αυτονόητα σε ένα κράτος.
Ερ: Δηλαδή αν το ΠΑΣΟΚ είναι ξανά κυβέρνηση μετά τις εκλογές θα τα κάνει και αν ναι γιατί δεν τα έκανε όλα αυτά τα χρόνια;
Κ. Παταβούκας: Νομίζω πως ναι θα τα κάνει και πρέπει να απαντήσει και το ΠΑΣΟΚ και όλο το πολιτικό σύστημα που κυβέρνησε επί 37 χρόνια γιατί δεν τα έκανε και προτίμησε να πάει σε εύκολες λύσεις, σε πελατειακές σχέσεις, γιατί προτίμησε να δημιουργήσει ένα κράτος που στην ουσία δεν εξυπηρέτησε ποτέ τον πολίτη. Όλοι μας από τις καθημερινές τριβές μας με το κράτος μέσω του συστήματος παιδείας, υγείας, πρόνοιας, δημοσίων υπηρεσιών κλπ διαπιστώνουμε πως το κράτος στήθηκε με μια συντεχνιακή λογική και εδώ μέσα θα έβαζα και τον συνδικαλισμό όπως αναπτύχθηκε στην Ελλάδα, με όρους διαπλοκής και αλληλοεξυπηρέτησης με το πολιτικό σύστημα, προς όφελος των συνδικαλιστών και των πολιτικών προϊσταμένων τους και όχι των εργαζομένων, πράγμα που σημαίνει πως οι όποιες κοινωνικές κατακτήσεις, τα κοινώς λεγόμενα κεκτημένα, εν τέλει δεν ήταν προς όφελος των πολλών αλλά όπλο, εργαλείο, στα χέρια των ολίγων, είτε πολιτικών είτε μεγαλοσυνδικαλιστών , για την εξυπηρέτηση προσωπικών επιδιώξεων. Η κοινωνική διεκδίκηση στην μεταπολιτευτική περίοδο διαμορφώθηκε στρεβλά, υπό την έννοια πως το κάθε τι ,ακόμη και παράλογο, μπορούσε να βαπτιστεί έτσι και η κάθε κυβέρνηση είχε μάθει να τρέχει πίσω από όλες αυτές τις «διεκδικήσεις», να δίνει και να δίνει για να καταλήξουμε σε ένα κράτος ελλειμματικό που πλέον δυσκολεύεται να προσφέρει και τα αυτονόητα. Επομένως για τέτοιες μεταρρυθμίσεις μιλάμε, γι αυτές μιλάει και το μνημόνιο σε πολλά σημεία του, Παραδέχομαι πως περιλαμβάνει και πολλά άλλα δύσκολα, που πιέζουν αφόρητα μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας, τα αναγκάζει να μη μπορούν να τα βγάλουν πέρα, να αδυνατούν να καλύψουν ακόμη και βασικές ανάγκες και εδώ είναι το μεγάλο στοίχημα για όλους μας, όλους όσους ασκούμε ή φιλοδοξούμε να ασκήσουμε πολιτική.
Ερ.: Να το γυρίσουμε λίγο στο προσωπικό. Γιατί ο Τρικαλινός ψηφοφόρος να επιλέξει τον Κώστα Παταβούκα ,τι έχει να του προσφέρει, ποιο είναι το όραμά του για το νομό και τη χώρα γενικότερα;
Κ. Παταβούκας: Καταρχάς ο Τρικαλινός πολίτης έχει τα ίδια προβλήματα που έχει ο οποιοσδήποτε πολίτης αυτής της χώρας συν βέβαια τα ιδιαίτερα προβλήματα που εντοπίζονται σε κάθε νομό, σε κάθε περιοχή ξεχωριστά και φυσικά και στο δικό μας. Έχουμε ένα υδροκέφαλο κράτος με την έννοια πως η πολιτική που αφορά την περιφέρεια εκπορεύεται, διαμορφώνεται και ασκείται από ένα πολιτικό κέντρο που βρίσκεται στην Αθήνα. Έτσι λοιπόν είναι ανάγκη για το νομό να έχει έναν εκπρόσωπο που να έχει πρόσβαση και διείσδυση σ΄αυτά τα κέντρα των αποφάσεων, κάποιον που να μπορεί να μεταφέρει τα προβλήματα που υπάρχουν εδώ αλλά ταυτόχρονα να μπορεί να παρεμβαίνει, να επηρεάζει ή και να μετέχει στη διαμόρφωση των αποφάσεων και των λύσεων που αφορούν τον τόπο μας με βάση τις ανάγκες του τόπου και όχι με βάση κάποιες κεντρικές πολιτικές χαράξεις ενός εξωτοπικού κέντρου. Εγώ πιστεύω πως αυτές τις δυνατότητες τις έχω.
Ερ.: Με αυτό που λέτε δεν απαξιώνετε τους συνυποψηφίους σας;
Κ. Παταβούκας: Καθόλου! Δεν είπα ότι δεν τις έχει άλλος ή ότι εγώ έχω μεγαλύτερες ή καλύτερες. Κάποιος άλλος πιθανόν να έχει χαρακτηριστικά που δεν έχω εγώ. Το είπα και στην αρχή ότι με τους συνυποψηφίους δίνω μια κοινή μάχη, δεν τους κρίνω ούτε με συγκρίνω με αυτούς. Θεωρώ πως ο κόσμος θα κρίνει με βάση την πορεία και τη διαδρομή που έχω ως άνθρωπος, επαγγελματίας και ενεργός πολίτης . Ο κόσμος σαφώς με ξέρει περισσότερο ως αθλητή , είναι όμως χρέος μου και το θέλω να του δείξω και την πολιτική μου διάσταση. Δεν θεωρώ τον αθλητισμό ως ένα πεδίο, ας μου επιτραπεί η έκφραση, ελαφρύ. Ο αθλητισμός δίνει μαθήματα ζωής, διαμορφώνει έναν χαρακτήρα ο οποίος έχει μάθει να μάχεται, έναν χαρακτήρα που έχει μάθει να βάζει στόχους και να πειθαρχεί και να οργανώνεται για να τους πετύχει. Μαθαίνει από τα λάθη, μαθαίνει να σηκώνεται από την ήττα ώστε να ανασυνταχτεί, να γίνει πιο δυνατός και να διεκδικήσει εκ νέου το στόχο του. Γι αυτό είπα πως ο αθλητισμός δίνει μαθήματα ζωής, διότι από τις διδαχές του σε συνδυασμό με την ιδιοσυγκρασία του καθενός διαμορφώνει στοιχεία του χαρακτήρα που τα κουβαλάς μετά σ’ όλη σου τη ζωή-και την πολιτική. Πολλές φορές αισθάνομαι πως έχω ένα συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με άλλους πολιτικούς, που έχουν χρόνια στην πολιτική, ακριβώς διότι, έχοντας διατελέσει για χρόνια σε υψηλό αθλητικό επίπεδο, έχω έναν τρόπο αντιμετώπισης των δυσκολιών και των προβλημάτων που μου τον έχει μάθει ο αθλητισμός. Μην παρεξηγήσετε αυτό που λέω, μην το θεωρήσετε αλαζονικό. Η δημοκρατία μας, ως πολίτευμα αντιπροσωπευτικό μιας ολόκληρης κοινωνίας, έχει ανάγκη από εκπροσώπηση όλων των κοινωνικών ομάδων που την απαρτίζουν. Ένας εργαζόμενος, ένας εργάτης, ένας αγρότης έχει τα δικά του συγκριτικά πλεονεκτήματα. Είναι ένας άνθρωπος που έχει δουλέψει, έχει συνεισφέρει στην παραγωγική διαδικασία με όρους προσωπικής εργασίας πράγμα εξαιρετικά σημαντικό. Αν θέλετε γι αυτό πάντα αναρωτιόμουν γιατί ένας γιατρός, ένας δικηγόρος, ένας μηχανικός έχει πλεονέκτημα στο θέμα της ενασχόλησης με την πολιτική, γιατί γι αυτούς δεν λέμε ποτέ τίποτα και ένας αγρότης ή ένας εργάτης πχ έχει θέμα όταν αποφασίζει να δραστηριοποιηθεί. Η προσωπική θέση, στάση, διαδρομή εκτιμώνται από τον κόσμο και όταν στέκεσαι απέναντί του θα πρέπει να είσαι καθάριος, διαφανής. Όταν μιλάς πρέπει ο άλλος να καταλαβαίνει ποιος είσαι, από πού έρχεσαι, ποια είναι η πορεία σου, τι πρεσβεύεις, τι πιστεύεις για όλα όσα γίνονται και έτσι να μπορεί να κρίνει. Τα Τρίκαλα έχουν ανάγκη ειδικά σ’ αυτή τη συγκυρία να διαμορφώσουν μια ξεκάθαρη ταυτότητα μέσα στο νέο παραγωγικό μοντέλο που πρέπει να χτίσει η χώρα, θα πρέπει να διαμορφωθούν νέοι όροι ανάπτυξης ,βασισμένοι στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τόπου μας και θα πρέπει να διεκδικήσουν μια σαφή και εμφανή θέση μέσα στο παραγωγικό αυτό μοντέλο. Ο τόπος μας δεν μπορεί να περιμένει τα αν και τα εφόσον. Πρέπει να θέσει τα ζητήματα που τον αφορούν, να χτίσει τα δικά του πρότυπα, τις δικές του διεκδικήσεις και να τις πετύχει.
Ερ.: Μια ερώτηση πάνω στο αντικείμενό σας. Ο νομός έχει προσφέρει πολλά-και πολλούς-σε επίπεδο αθλητισμού. Παρόλα αυτά αντιμετωπίζεται-όπως όλη η περιφέρεια-με τη χαρακτηριστική αδιαφορία του Αθηνοκεντρικού κράτους. Οι όποιες αθλητικές υποδομές-κλειστό γυμναστήριο, ποδηλατοδρόμιο, στάδιο-σχεδόν ρημάζουν. Προφανώς πιστεύετε πως αυτό πρέπει να αλλάξει. Γιατί δεν γίνεται και πως μπορεί να αλλάξει;
Κ. Παταβούκας: Ο αθλητισμός στην Ελλάδα σε επίπεδο πολιτικής αντιμετωπιζόταν πάντοτε με προσωπικούς όρους, χωρίς τον παραμικρό εθνικό σχεδιασμό. Τα Τρίκαλα έχουν μια μακρά πορεία στον ελληνικό αθλητισμό, έχουν βγάλει πρωταγωνιστές σε πάρα πολλά αθλήματα πράγμα που σημαίνει πως από κάτω υπάρχουν άνθρωποι που δουλεύουν, υπάρχει μια βάση που είναι αληθινή. Γιατί αυτό έχει και μια διαδρομή μέσα στο χρόνο, δεν είναι κάτι συγκυριακό άρα και έφεση υπάρχει και γίνεται δουλειά. Είπα όμως πριν πως εκτός του ότι έχουμε ένα υδροκεφαλικό, Αθηνοκεντρικό κράτος δεν είχαμε ποτέ εθνικό σχεδιασμό ούτε στο θέμα του αθλητισμού, σε θέματα οργάνωσης, υποδομών, χρηματοδοτήσεων κλπ. Όλα αυτά γινόντουσαν με τη λογική των προσωπικών σχέσεων και εξυπηρετήσεων. Ο δήμαρχος ή ο βουλευτής που ήξερε τον υπουργό ή ο υπουργός που καταγόταν από ένα τόπο και ήθελε να ενισχύσει το προφίλ του έφερνε την ανάπτυξη υποδομών κατά τρόπο άναρχο και άσχετο. Υπάρχουν διάσπαρτες στην επικράτεια αθλητικές υποδομές που δεν αντιστοιχούν στη βάση των αθλημάτων στις κατά τόπους περιοχές. Δεν έσκυψε ποτέ η πολιτεία να δει ποια είναι πραγματικά η δύναμη του κάθε αθλήματος σε κάθε τόπο και η διαχείριση κονδυλίων και χρηματοδοτήσεων γινόταν με τρόπο κάθε άλλο παρά μετρημένο, όχι τυχαία-κάθε άλλο-αλλά όπως είπαμε επί τη βάσει της εξυπηρέτησης διαπροσωπικών σχέσεων και προσωπικών φιλοδοξιών και επιδιώξεων. Τα Τρίκαλα, της μεγάλης αθλητικής παράδοσης, δεν έτυχαν της ανάλογης προσοχής σε κεντρικό επίπεδο και ότι έγινε εδώ είναι αποτέλεσμα μάλλον τοπικής προσπάθειας παρά κεντρικού σχεδίου. Αναφέρατε πχ το ποδηλατοδρόμιο το οποίο πλέον σχεδόν έχει καταρρεύσει. Θέλω να σας πω εδώ κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό. Το μοντέλο ανάπτυξης του αθλητισμού στη χώρα είναι πλασματικό. Τι εννοώ. Έχουμε το μοντέλο σωματείο, τοπική ένωση, ομοσπονδία αυτός είναι ο άξονας που κυριαρχεί στον Ελληνικό αθλητισμό. Αν δει κάποιος τα αρχεία της ΓΓΑ θα δει πως η χωρα αριθμεί περί τα 13 χιλ σωματεία. Αν κάνουμε μια απλή αριθμητική πράξη προκύπτει πως σχεδόν όλοι είναι μέλη ενός συλλόγου, ενός σωματείου. Αυτό φυσικά έχει ως συνέπεια, δεδομένης της απουσίας εθνικού σχεδιασμού, να χρηματοδοτείται στρεβλά ο Ελληνικός αθλητισμός. Από τα 13χιλ. όμως ενεργά είναι τα μισά, άρα καταρχήν μπαίνει ένα θέμα. Αν δεν δούμε ποιοι είμαστε δεν είναι δυνατό να χτίσουμε εθνικές πολιτικές. Άρα πρώτη αρχή αυτή, δεύτερη να καταγράψουμε τις πραγματικέ δυνάμεις κάθε τόπου πχ στα Τρίκαλα υπάρχει ισχυρότατη βάση ποδηλάτου, αλλά και ποδοσφαιρική και μπασκετική. Με αυτούς τους όρους μπορείς να κατευθύνεις και τις πολιτικές και τις χρηματοδοτήσεις και τη στήριξη των υποδομών. Κάπου αλλού που υπάρχει άλλη βάση πχ στην Ορεστιάδα το βόλεϊ δεν θα χτίσεις κολυμβητήριο Ολυμπιακών προδιαγραφών. Εγώ πήγα στην Κάλυμνο και είδα ανοιχτό κολυμβητήριο 50 μέτρων χωρίς νερό διότι δεν υπήρχαν οι δυνατότητες συντήρησης. Εκεί δαπανήθηκαν χρήματα του κρατικού προϋπολογισμού, μέσω ενός προγράμματος δημοσίων επενδύσεων σχετιζόμενο με τον αθλητισμό, χρήματα που πήγαν χαμένα απλά επειδή κάποιος υποψήφιος βάσισε σε αυτό την εκλογή. Αυτά όμως πληρώνει τώρα η χώρα και αυτά διότι και ο αθλητισμός ήταν μέρος της κρίσης και πλέον από την εποχή της σπατάλης περάσαμε στην αδυναμία ανάπτυξης νέων υποδομών, στήριξης των υφισταμένων αλλά και σε προβλήματα βιωσιμότητας σωματείων και ομοσπονδιών. Θα πρέπει λοιπόν να επαναπροσδιοριστεί ο ελληνικός αθλητισμός και ο σχεδιασμός να γίνεται, λαμβανομένων υπόψιν και των οικονομικών δεδομένων, με όρους τόσο τοπικής δυναμικής όσο και τοπικής ανάπτυξης. Ο αθλητισμός έχει και μια ακόμη δυναμική. Σχετίζεται με τη δημόσια υγεία. Πρέπει να γίνει μέρος της κουλτούρας των Ελλήνων-που τώρα δεν την έχουμε-πως αθλητισμός δεν είναι μόνο ο πρωταθλητισμός. Πρέπει να αντιληφτούν όλοι τα οφέλη που απορρέουν από την ενασχόληση από τη μικρή ακόμη ηλικία με τον αθλητισμό, οφέλη που έχουν να κάνουν με την κοινωνικοποίηση, την αυτοπειθαρχία, τη βελτίωση των δεικτών υγείας. Στο εξωτερικό έχουν γίνει μελέτες και μετρήσεις που δείχνουν την τεράστια συνεισφορά της καθημερινής άσκησης στο σύστημα υγείας. Είναι τεράστια τα ποσά που κερδίζονται από το σύστημα υγείας όταν ο πληθυσμός ασκείται συστηματικά σε καθημερινή βάση διατηρώντας ένα καλύτερο επίπεδο φυσικής κατάστασης. Ως γραμματέας του Υπουργείου υγείας έχω μιλήσει και στα Τρίκαλα και στην Καλαμπάκα για τον μοχλό ανάπτυξης που ακούει στο όνομα αθλοτουρισμός. Παγκοσμίως πάνω από 200 εκ. άνθρωποι κάνουν τις διακοπές τους με βάση κάποια αθλητική δραστηριότητα. Αντιλαμβάνεστε πως αυτό πέραν της συνεισφοράς στον εθνικό αθλητικό σχεδιασμό μπορεί να ενισχύσει αφάνταστα τις τοπικές οικονομίες. Ο νομός Τρικάλων έχει πανέμορφα μέρη, υπέροχα τοπία που με την κατάλληλη διαμόρφωση μπορούν να αποτελέσουν τη βάση τέτοιων δραστηριοτήτων-ορειβασία, πεζοπορία, ποδήλατο βουνού κλπ. Μπορεί επομένως με κατάλληλο σχεδιασμό και προβολή να αποτελέσει ο νομός προορισμό και είναι ξεκάθαρο τι οφέλη μπορούν να προκύψουν για την τοπική οικονομία. Έχουμε πχ επισκέψεις στα Μετέωρα, που αποτελούν μνημείο φυσικής και Θρησκευτικής ομορφιάς, αλλά είναι επισκέψεις της μιας ημέρας ,που κάτι μεν αφήνουν αλλά θα μπορούσε να είναι πολύ περισσότερο αρκεί να δοθεί η δυνατότητα για κάτι παραπάνω, δυνατότητα που θα κάνει τον επισκέπτη να παρατείνει τη διαμονή του. Χρειάζεται πολιτικός σχεδιασμός, φαντασία αλλά και διάθεση να δούμε γύρω μας και να δανειστούμε ιδέες και τεχνογνωσίες. Όλα αυτά που λέω κάπου έχουν γίνει. Δεν είναι ντροπή, αφήνοντας κατά μέρους την έπαρση του «περιούσιου λαού», να αντιγράψουμε επιτυχημένα μοντέλα. Το μερίδιο αυτής της αγοράς είναι μεγάλο και είναι κρίμα να χάνουμε το ποσοστό μας από αυτό. Δεν είναι φυσικά κάτι που θα λύσει το οικονομικό πρόβλημα του νομού αλλά είναι κάτι. Η ΤΑ μπορεί να δώσει λύσεις εδώ, στις επαφές που σας προανέφερα είδα και ενδιαφέρον και διάθεση αλλά ίσως χρειάζεται μεγαλύτερη βοήθεια, ίσως πρέπει να φέρεις πιο «έτοιμα» μοντέλα ικανά να εκπαιδεύσουν καταρχάς το πολιτικό προσωπικό πάνω στο θέμα και στη συνέχεια να κινητοποιηθεί ο κόσμος και η αγορά.
Ερ.: Οι επιδιώξεις δηλαδή αν εκλεγείτε ποιες θα είναι;
Κ. Παταβούκας: Δεν μπορείς να είσαι θεματικός ως βουλευτής, τώρα απλά συζητάμε κομμάτια, άξονες, αλλά τα προβλήματα του νομού είναι πολλά και πολυποίκιλα.
Ερ.: Ποιο θεωρείτε ως το μεγαλύτερο έλλειμμα του νομού;
Κ. Παταβούκας: Θα έλεγα πως ο νομός πρέπει να βάλει τις προτεραιότητές του, να χτίσει το δικό του παραγωγικό μοντέλο, να αποφασίσει τι θέλει να είναι, τι ζητάει και να πάει να το διεκδικήσει επί ίσοις όροις με όλους τους άλλους. Υπάρχει πχ θέμα με τις γεωργικές καλλιέργειες, τα πράγματα παγκοσμίως αλλάζουν ,άλλα ζητάνε πλέον από εμάς. Αυτό πρέπει να το δούμε. Με μικρούς κλήρους βαμβακιού πχ νομίζω πως κανείς δεν έχει πλέον βιωσιμότητα. Υπάρχει όμως παγκοσμίως -και εσχάτως και εδώ- μια νέα αγορά, αυτή των ενεργειακών φυτών. Είναι δεδομένο πως οι αγρότες που έχουν μάθει αλλιώς θα δυσκολευτούν να περάσουν από τη μια καλλιέργεια στην άλλη. Εδώ λοιπόν έρχεται ο εθνικός σχεδιασμός, που θα τον βοηθήσει, θα τον εκπαιδεύσει ώστε να κάνει αυτό το πέρασμα, όχι απλά φέρνοντας εγκυκλίους διότι αυτό είναι η αποθέωση των επιτήδειων και των μεσαζόντων-κάτι που επίσης πληρώνουμε ως κράτος το ότι αντί να στοχεύσουμε στην παραγωγή στοχεύουμε στον ενδιάμεσο.
Ερ.: Αν δεν εκλεγείτε θα παραμείνετε στρατιώτης του νομού, μαχόμενος για τα συμφέροντά του και διεκδικώντας την εκλογή σας σε μελλοντική διαδικασία;
Κ. Παταβούκας: Κατηγορηματικά ναι! Και θέλω να διευκρινίσω πως δεν είμαι περαστικός από εδώ, η συμμετοχή μου στο ψηφοδέλτιο του νομού δεν αποτελεί ένα ευκαιριακό ή συγκυριακό πέρασμα. Θα είμαι εδώ, θα παλέψω και θα παλεύω.
