Η Εκλεκτική Αλαλία είναι ναι περίπλοκη αγχώδης διαταραχή της παιδικής ηλικίας. Βασικό χαρακτηριστικό της είναι η πλήρης έλλειψη ομιλίας, τουλάχιστον σε συγκεκριμένο χώρο παρά το γεγονός ότι το παιδί δεν έχει κάποιο παθολογικό πρόβλημα στο αρθρωτικό όργανο (στη γλώσσα). Ο Kussmaut ήταν ο πρώτος που περιέγραψε τη διαταραχή στα τέλη του 19ου αιώνα, με τον όρο «εκούσια αλαλία» ή «εκούσια αφασία». Ο Trammer ήταν εκείνος που τη δεκαετία του 30, μετονόμασε τη διαταραχή σε «επιλεκτική αλαλία», γιατί θεώρησε ότι τα παιδιά επέλεγαν συνειδητά πότε θα μιλούσαν και πότε όχι. Π όρος που έχει επικρατήσει σήμερα σύμφωνα με την American Rsychiatric Association είναι «Εκλεκτική Αλαλία», για να περιγράψει τις περιπτώσεις παιδιών που δεν μιλούν σε επιλεγμένες καταστάσεις και σε επιλεγμένους χώρους.
Το DSM-IV (Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Ασθενειών του Αμερικανικού Ψυχιατρικού Συλλόγου) περιγράφει τα βασικά χαρακτηριστικά της Εκλεκτικής Αλαλίας ως εξής:
- Το παιδί αρνείται επίμονα να μιλήσει σε μια ή περισσότερες κοινωνικές καταστάσεις συμπεριλαμβανομένου και του σχολείου.
- Η διαταραχή δημιουργεί προβλήματα στην ακαδημα’ι’κή επίδοση του παιδιού και στις κοινωνικές σχέσεις.
- Η διάρκεια της διαταραχής είναι τουλάχιστον ένας μήνας.
- Η αποτυχία του παιδιού να μιλήσει δεν οφείλεται σε έλλειψη άνεσης με την καθομιλούμενη γλώσσα.
- Η άρνηση ομιλίας δεν οφείλεται σε διαταραχές επικοινωνίας (π.χ. τραυλισμού), σε αυτισμό, σχιζοφρένεια, ή άλλη ψυχωτική διαταραχή.
Συνοδικά χαρακτηριστικά της εκλεκτικής αλαλίας μπορεί να είναι η υπέρμετρη ντροπαλότητα, ο φθόνος της κοινωνικής έκθεσης, η κοινωνική απομόνωση και απόσυρση, αρνητισμός, εκρήξεις θυμού, χειριστική ή αντιδραστική συμπεριφορά ιδιαίτερα στο σπίτι. Πιθανώς να υπάρχει σοβαρή αδυναμία να ανταπεξέλθει στις κοινωνικές και σχολικές απαιτήσεις. Το να τους πειράζουν οι συνομήλικοι είναι συνήθες φαινόμενο. Παρόλο που τα παιδιά αυτού του πληθυσμού διαθέτουν φυσιολογικές γλωσσικές ικανότητες, ίσως συνυπάρχει και μια διαταραχή επικοινωνίας η μια γενική ιατρική κατάσταση η οποία ευθύνεται για την διαταραγμένη άρθρωση της ομιλίας. Νοητική καθυστέρηση, ιδρυματοποίηση ή ακραίοι ψυχοκοινωνικοί στρεσογόνοι παράγοντες μπορεί να σχετίζονται με τη διαταραχή. Επιπρόσθετα, στα κλινικά πλαίσια με εκλεκτική αλαλία σχεδόν πάντα δίνεται και μια ακόμη διάγνωση αγχώδους διαταραχής, ιδιαίτερα η κοινωνική φοβία είναι πολύ κοινή.
Σημαντικό είναι να λάβουμε υπόψη ότι τα παραπάνω κριτήρια δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνα τους για να επιλέξουμε ή να αποκλίσουμε τη διάγνωση της εκλεκτικής αλαλίας.
Παιδιά με εκλεκτική αλαλία εμφανίζουν πολλά χαρακτηριστικά πέραν της αλαλίας, όπως αναφέρθηκε παραπάνω. Η διάγνωση της διαταραχής πρέπει να γίνει από ειδικούς και οι θεραπευτικές προσεγγίσεις θα πρέπει να είναι εξατομικευμένες.
Ιωάννα Γ. Ζορμπά
Λογοπαθολόγος – Λογοπέδικος M.sc.
Αθ. Διάκου 28 Τρίκαλα
Τηλ. 24310-37003, 6972694148
