Συνεδρίασε το Περιφερειακό Συμβούλιο με θέμα το Περιβάλλον

 Με πρώτο θέμα το περιβάλλον συνεδρίασε την Δευτέρα 31-01-2011 το Περιφερειακό Συμβούλιο. Ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Κώστας Αγοραστός ήταν ο εισηγητής του θέματος, ενώ σχετική εισήγηση έκανε και ο Αντιπεριφερειάρχης Τρικάλων κ. Χρήστος Μιχαλάκης.

 Αναλυτικά η εισήγηση του Αντιπεριφερειάρχη Τρικάλων:

Το φυσικό περιβάλλον του νομού Τρικάλων χαρακτηρίζεται από το πολυσχιδές ανάγλυφο, τους πλούσιους υδατικούς πόρους, τη μεγάλη ποικιλία τύπων βλάστησης, που εναλλάσσονται μεταξύ τους σε μικρές σχετικά αποστάσεις, και δημιουργούν έντονη μωσαϊκότητα στο τοπίο προσδίδοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Το κύριο χαρακτηριστικό είναι η ορεινότητα του εδάφους, η έντονη κάλυψη από παραγωγικά δάση και οι μεγάλες εκτάσεις βοσκοτόπων. Το 66% της έκτασης είναι ορεινό, το 14% ημιορεινό και μόνο το 20% πεδινό.

Το επιφανειακό υδρογραφικό δίκτυο της ευρύτερης περιοχής αποτελείται στα ανατολικά από το υδρογραφικό δίκτυο των ορεινών όγκων Χασίων, Αντιχασίων και του Κόζιακα που καταλήγει στον Πηνειό ποταμό και στα δυτικά από το υδρογραφικό δίκτυο των ορεινών όγκων Λάκμου, Τζουμέρκων και της Νότιας Πίνδου που καταλήγει στον ποταμό Αχελώο.

Όλα τα παραπάνω οδήγησαν στην ένταξη ενός αρκετά μεγάλου ποσοστού της έκτασης του νομού σχεδόν το 55%, στο Δίκτυο Natura 2000.

Εδώ όμως πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη ότι άνθρωπος και περιβάλλον είναι έννοιες αλληλένδετες, άρρηκτα δεμένες μεταξύ τους. Ο άνθρωπος επηρεάζεται από τις συνθήκες του περιβάλλοντος αφού σ’ αυτό το πλαίσιο προσαρμόζει όσο μπορεί τη ζωή του και μ΄αυτό τον τρόπο  επεμβαίνει και ο ίδιος στο χώρο, εκτρέφοντας ή καλλιεργώντας είδη,  αποψιλώνοντας εκτάσεις κλπ προκαλώντας ή περιορίζοντας τις αλλαγές.

Οπότε ο σχεδιασμός της διαχείρισης και της προστασίας θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη και την ανθρώπινη δραστηριότητα όπου αυτή ασκείται με ήπιες κυρίως μορφές στις περισσότερες των περιπτώσεων στην περιοχή μας. Σε πολλές περιπτώσεις αυτή η ήπια ανθρώπινη δραστηριότητα είναι συνυφασμένη και με την βιοποικιλότητα της περιοχής, όπως π.χ. στα Χάσια η επίδραση της κτηνοτροφίας για εκατοντάδες χρόνια έχει συνδιαμορφώσει το τοπίο και την βιοποικιλότητα της περιοχής. Η ύπαρξη του Ασπροπάρη στην περιοχή ήταν αλληλένδετη με την εκτατική κτηνοτροφία, τα υπαίθρια σφαγεία κλπ.

Η προστασία και η αειφορική διαχείριση του περιβάλλοντος λαμβάνοντας υπόψη όλες τις παραμέτρους που το συνδιαμορφώνουν μέσα από εμπεριστατωμένη μελέτη, πρέπει να αποτελεί μια από τις σημαντικότερες προτεραιότητες στο σχεδιασμό των δράσεων της Περιφέρειας για τα επόμενα έτη.

Στόχος λοιπόν πρέπει να είναι η αναβάθμιση των φυσικών οικοσυστημάτων και των περιοχών οικολογικού ενδιαφέροντος (δάση, περιοχές φυσικού κάλλους, τοπία, φαράγγια, κλπ) στα πλαίσια ορθολογικής διαχείρισής τους, με βάση τις αρχές της αειφορικής ανάπτυξης, προκειμένου να αποτελέσουν πόλο έλξης επισκεπτών με άμεσες θετικές επιπτώσεις για την τοπική οικονομία.

Τις τοπικές κοινωνίες πρέπει να τους έχουμε συμμάχους σε αυτή την προσπάθεια  δίνοντας τους το δικαίωμα στο λόγο και στο σχεδιασμό, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες τους και συνδιαμορφώνοντας το πλαίσιο του σχεδίου διαχείρισης πετυχαίνοντας τη βέλτιστη ισορροπία ανάμεσα στον άνθρωπο, στην ανθρώπινη δραστηριότητα και στο περιβάλλον. Δεν είναι τυχαίο ότι οι κοινωνίες των ορεινών και ημιορεινών οικισμών του Νομού αποτελούνται από κτηνοτρόφους και δασεργάτες επί το πλείστον,  εξαρτώνται και ζουν από το περιβάλλον και πρέπει να συνεχίσουν να ζουν.

Μ’ αυτό τον τρόπο οι τοπικές κοινωνίες θα είναι δεκτικές στην εφαρμογή σκληρότερων μέτρων σημειακά για την προστασία σημαντικών τόπων π.χ. Μετέωρα, Πηνειός, υψηλά δάση κλπ  

Σε αντίθετη περίπτωση με τη γενίκευση παντού των σκληρών μέτρων και των απαγορεύσεων οι τοπικές κοινωνίες θα εναντιωθούν, τα μέτρα θα πρέπει να εφαρμόζονται με ισχυρή αστυνόμευση πράγμα αδύνατον και δεν πρόκειται να επιτευχθεί ποτέ ο σκοπός της προστασίας.

Πρέπει σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος να προχωρήσουμε στην επικαιροποίηση και σύνταξη  των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών, και να συσταθεί ένας Φορέας Διαχείρισης σε επίπεδο Νομού φροντίζοντας το Προεδρικό Διάταγμα που θα διέπει την λειτουργία να είναι προσαρμοσμένο στις τοπικές ιδιαιτερότητες και ανάγκες όπως πχ να δίνονται λύσεις σε προβλήματα όπως η εγκατάσταση των κτηνοτροφικών μονάδων στις περιοχές Natura.

Σε γενικές γραμμές τα έργα και οι δράσεις που πρέπει να προγραμματιστούν και να υλοποιηθούν στο επόμενο χρονικό διάστημα ενδεικτικά είναι :

Διαχείριση Υδάτινου Δυναμικού

• Μικρά έργα ταμίευσης επιφανειακών υδάτων (φράγματα, ταμιευτήρες αντιπλημμυρικής και αρδευτικής σημασίας).
• Δημιουργία λιμνοδεξαμενών όπου είναι δυνατόν
• Κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων για την προστασία περιοχών του νομού που αντιμετωπίζουν πρόβλημα
• Ολοκλήρωση αρδευτικών δικτύων, εξορθολογισμός των γεωτρήσεων

Γεωργία – Κτηνοτροφία

• Επιτάχυνση των διαδικασιών υλοποίησης των αγροπεριβαλλοντικών μέτρων του Αλέξανδρος Μπαλτατζής
• Συνέχιση των προγραμμάτων  όπως της μείωσης της νιτρορύπανσης και της βιολογικής γεωργίας 
• Συνέχιση των προγραμμάτων όπως της εκτατικοποίησης και της βιολογικής κτηνοτροφίας
• Κατασκευή χωμάτινων μικροφραγμάτων όπου είναι δυνατόν

Προστατευόμενες Περιοχές

• Επικαιροποίηση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) – Δημιουργία ενός Φορέα Διαχείρισης σε επίπεδο νομού
• Έργα προστασίας και ανάδειξης , σήμανση προστατευόμενων περιοχών

Προστασία Περιβάλλοντος – Διατήρηση της Βιοποικιλότητας

• Ολοκλήρωση της αποκατάστασης των ΧΑΔΑ
• Αποκατάσταση – Ανάδειξη παραποτάμιων περιοχών
• Αποκατάσταση – Ανάδειξη περιοχών με οικολογικό ενδιαφέρων
• Αποκατάσταση – Ανάδειξη των υδροβιότοπων

Δράσεις Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης – Ευαισθητοποίησης

• Ενημέρωση σε σχολεία, συλλόγους, παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού κλπ
• Ενημέρωση σε αγρότες – κτηνοτρόφους για τα αγροπεριβαλλοντικά μέτρα

Τέλος θα πρέπει άμεσα να συγκροτηθούν ομάδες εργασίας σε κάθε διαφορετικό τομέα και νομό ίσως, οι οποίες λαμβάνοντας υπόψη τα επιχειρησιακά σχέδια των πρώην νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων σε συνάρτηση με το πρόγραμμά μας και με τα νέα δεδομένα, τις προϋποθέσεις και τις ευκαιρίες που δημιουργούνται σε επίπεδο Περιφέρειας Θεσσαλίας πλέον, υπό τον κεντρικό συντονισμό της Περιφέρειας, να συντάξουμε άμεσα το Επιχειρησιακό Σχέδιο της Περιφέρειας Θεσσαλίας ώστε συντονισμένα να καταλήξουμε σε στοχευμένα έργα και δράσεις για κάθε τομέα και ενότητα της Περιφέρειας Θεσσαλίας με σαφείς προτεραιότητες και δυνατότητες χρηματοδότησης

Ειδικότερα όσον αφορά το Ν. Τρικάλων θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι υπάρχει η δυνατότητα και μπορούμε να προχωρήσουμε στην άμεση ένταξη έργων που αφορούν στη διαχείριση υδάτινων πόρων και περιβάλλοντος όπως:

ΕΡΓΑ ΦΡΑΓΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΕΚΤΕΛΟΥΝΤΑΙ Κ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ

1. ΦΡΑΓΜΑ ΛΗΘΑΙΟΥ 
2. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΦΡΑΓΜΑΤΩΝ ΣΤΟ Δ. ΧΑΣΙΩΝ (ΦΡΑΓΜΑ ΣΚΕΠΑΡΙΟΥ ΚΑΙ ΑΛΕΞΗ ΑΣΠΡΟΚΚΛΗΣΙΑΣ )

ΠΛΗΡΩΣ ΩΡΙΜΑ ΕΡΓΑ ΓΙΑ ΑΜΕΣΗ ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ ΑΛ. ΜΠΑΛΤΑΤΖΗΣ Η ΣΤΟ ΕΣΠΑ 2007 – 13

1. ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΑΡΔΕΥΤΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΥΠΟ ΠΙΕΣΗ ΣΤΑ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΑ: ΚΑΤΩ ΕΛΑΤΗΣ, ΦΗΚΗΣ, ΓΟΡΓΟΓΥΡΙΟΥ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΧΩΡΙΟΥ, ΛΙΛΗΣ  με Π/Υ 3.000.000,00
2. ΕΞΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ  ΔΙΚΤΥΩΝ ΑΡΔΕΥΣΗΣ ΝΟΜΟΥ ΤΡΙΚΑΛΩΝ με Π/Υ 12.000.000,00
3. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΥΠΟΓΕΙΩΝ ΑΡΔΕΥΤΙΚΩΝ  ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΠΟΊΗΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΓΕΩΤΡΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ  Ν. ΤΡΙΚΑΛΩΝ   ΔΙΚΤΥΩΝ ΑΡΔΕΥΣΗΣ Δ. ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ με Π/Υ 735.000,00
4. ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΑΡΔΕΥΤΙΚΩΝ ΑΝΤΛΙΟΣΤΑΣΙΩΝ  με Π/Υ   1.050.000,00
5. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ     ΛΙΜΝΟΔΕΞΑΜΕΝΗΣ  ΠΑΛΑΙΟΜΟΝΑΣΤΗΡΟΥ με Π/Υ 1.580.000,00
6. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΛΙΜΝΟΔΕΞΑΜΕΝΗΣ  ΚΑΙ ΑΡΔΕΥΤΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΣΤΟ  Δ.Δ. ΠΙΑΛΕΙΩΝ  με Π/Υ 2.400.000,00
7. ΦΡΑΓΜΑ ΠΛΑΤΑΝΟΥ με Π/Υ 11.800.000,00
8. ΜΕΛΕΤΗ ΦΡΑΓΜΑΤΟΣ  ΝΕΟΧΩΡΙΤΗ

 ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΦΑΣΗ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ – ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ

1. ΔΙΚΤΥΟ ΔΙΩΡΥΓΩΝ – ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ       Ν. ΤΡΙΚΑΛΩΝ (ΚΟΥΜΕΡΚΗΣ) (Μελέτη από ΝΑ Τρικάλων, αναμ. έγκριση περιβ/κών)
2. ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑΣ ΣΤΗ ΛΕΚΑΝΗ ΑΝΤΛΙΟΣΤΑΣΙΟΥ ΚΕΡΑΜΙΔΙΟΥ (Μελέτη από ΝΑ Τρικάλων, αναμ. έγκριση περιβ/κών)
3. ΦΡΑΓΜΑ ΑΓΝΑΝΤΙΑΣ (Μελέτη σκοπιμότητας από Περιφέρεια Θεσσαλίας ;;)
4. ΦΡΑΓΜΑ ΑΧΛΑΔΟΧΩΡΙΟΥ  ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΦΑΡΚΑΔΟΝΑΣ (Η Μελέτη εκπονείται από το Δ. Φαρκαδόνας)
5. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ – ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΒΟΣΚΟΤΟΠΩΝ ΤΩΝ Δ.Δ. ΔΙΑΣΕΛΟΥ, ΑΧΛΑΔΟΧΩΡΙΟΥ, ΓΡΙΖΑΝΟΥ, ΑΓΡΕΛΙΑΣ, ΛΙΟΠΡΑΣΟΥ     ΝΟΜΟΥ ΤΡΙΚΑΛΩΝ (Η Μελέτη εκπονήθηκε από το Δ. Φαρκαδόνας αναμ. έγκριση περιβ/κων)
6. ΦΡΑΓΜΑ  ΚΕΡΑΣΟΥΛΑΣ  (Προτείνεται από το Υπ. Αγροτ Αναπτ κ Τροφίμων)
7. ΦΡΑΓΜΑ ΠΥΛΗΣ  ( ΣΔΙΤ ΔΕΗ) και παράλληλα πάντα με το Φράγμα Μεσοχώρας

 

                               ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Στον παρακάτω πίνακα παρατίθενται οι σημαντικότερες περιοχές από πλευράς οικολογικής σημασίας καθώς και το καθεστώς προστασίας που τις διέπει:

Πιν. 1: Σημαντικές  περιοχές οικολογικού ενδιαφέροντος

Περιοχή	Κωδικός	Θεσμοθετημένη Προστασία	Καθεστώς Προστασίας	Σημασία
Αντιχάσια Όρη – Μετέωρα	GR1440003	ΤΙΦΚ, UN, ΔΜΦ	NAT,SPA, COR, ΙΒΑ	Διεθνής
Ασπροπόταμος	GR1440001	_	NAT, COR, IBA	Εθνική
Κερκέτιο   Όρος (Κόζιακας)	GR1440002	ΠΕΚ	ΝΑΤ, ΙΒΑ, COR	Περιφερειακή
Στενά Καλαμακίου	GR1440004	_	ΝΑΤ, ΙΒΑ, COR	Περιφερειακή
Περιοχή Μετσόβου (Ανήλιο – Κατάρα)	GR2130006	_	_	Εθνική
Όρος Λάκμος (Περιστέρι)	GR2130007	_	–	Περιφερειακή
Όρη Αθαμάνων (Νεράϊδα)	GR2110002	_	ΙΒΑ	Τοπική

Επεξηγήσεις:

ΝAT : H περιοχή ή τμήμα της έχει ενταχθεί στο δίκτυο Φύση 2000.

COR: H περιοχή ή τμήμα της ανήκει στο δίκτυο CORINE.

SPA : Περιοχή ειδικής προστασίας που διέπεται από την κοινοτική οδηγία 79/409/ ΕΟΚ για τα πουλιά και τους οικοτόπους τους.

IBA : Η περιοχή ή τμήμα της είναι σημαντική περιοχή για τα πουλιά της Ευρώπης

ΤΙΦΚ: Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους

ΔΜΦ: Η περιοχή, ή τμήμα της έχει θεσμοθετηθεί σαν Διατηρητέο Μνημείο της Φύσης

ΠΕΚ: Έχει θεσμοθετηθεί στα όρια της, περιοχή ελεγχόμενου κυνηγιού

UN : Η περιοχή ή τμήμα της έχει χαρακτηριστεί από την UNESCO σαν τόπος Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

ΑΣΠΡΟΠΑΡΗΣ (Neophron Percnopterus). Ο μικρότερος Γύπας της Ευρώπης,, είναι πτωματοφάγο, φωλιάζει στα Μετέωρα και είναι απειλούμενο είδος. Είναι μεταναστευτικό είδος και έρχεται στη χώρα μας την άνοιξη από την Αφρική.