«Τσιφλικάδες» και «κολίγοι»!
Δυο λέξεις άγνωστες σε μας τους σημερινούς νέους , αφού πέρασαν αρκετά χρόνια από τότε που αντιπροσώπευαν δύο μεγάλες κοινωνικές τάξεις, με σημαντικές διαφορές μεταξύ τους.
Είχα την ευκαιρία να μάθω πολλά για τους ανθρώπους αυτούς , πριν λίγες μέρες , όταν με την κ. Διευθύντρια του Σχολείου μας επισκεφτήκαμε τα Παλαιά Ψυγεία Κλιάφα.
Εκεί , η κ.. Μαρούλα Κλιάφα , μας παρουσίασε στην αίθουσα προβολών , το σπάνιο φωτογραφικό υλικό που πρόσφατα απέκτησε και που αναφέρεται στη ζωή των τσιφλικάδων και των κολίγων.
Γκρίζες φωτογραφίες , μικρές και μεγάλες , είχαν αποτυπωμένη πάνω τους την ιστορία της εποχής εκείνης .
Αφεντάδες και δούλοι , ελεύθεροι και σκλάβοι, μας μετέφεραν για λίγο στην εποχή που έγινε η προσάρτηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα . Πλούσιοι Έλληνες , διαφόρων επαγγελμάτων αγόρασαν από τους Τούρκους μεγάλες εκτάσεις γης , τα λεγόμενα τσιφλίκια. .
Ο Ζωγράφος , ο Ζαρίφης , ο Ζάππας , ο Σκυλίτσης και πολλοί άλλοι ήταν μεγαλοτσιφλικάδες και κυρίαρχοι του Θεσσαλικού κάμπου. Ήταν σκληροί άνθρωποι , με εξουσία και μόνο δικαιώματα , που έβαλλαν σκοπό της ζωής τους , το κέρδος και τον πολλαπλασιασμό της περιουσίας τους. Πλούτιζαν ακούραστα , γιατί όλα τα είχαν αναθέσει στους επιστάτες τους , σε σημείο που πολλοί απ’ αυτούς δεν γνώριζαν πού βρίσκονται τα τσιφλίκια τους .
Το μόνο που γνώριζαν καλά , τσιφλικάδες και επιστάτες , ήταν να καταδυναστεύουν τους κολίγους , αυτούς τους ταλαίπωρους και δυστυχισμένους ανθρώπους , που είχαν υπό την εξουσία τους.
Οι κολίγοι δούλευαν από την ανατολή μέχρι τη δύση του ήλιου , ακόμα και τις Κυριακές . Όργωναν με ξύλινο αλέτρι που το τραβούσαν βόδια , θέριζαν με δρεπάνι , αλώνιζαν με το δοκάνι και μετέφεραν τη σοδειά τους με βοϊδάμαξα.
Οι συνθήκες ζωής ήταν άθλιες. Οι μεγάλες ορθογώνιες καλύβες , που μέσα τους στοιβάζονταν δύο και τρεις οικογένειες , ήταν ανθυγιεινές .
Το καλοκαίρι γίνονταν ανυπόφορες από τη ζέστη , ενώ με τις πρώτες βροχές μετατρέπονταν σε λασπότοπους , βοηθώντας έτσι στη μετάδοση της ελονοσίας , η οποία μάστιζε τότε τους κατοίκους αυτών των περιοχών.
Για τους τσιφλικάδες και τους επιστάτες , οι κολίγοι δεν είχαν καμιά αξία . Ήταν κατώτεροι και από τα ζώα! Δεν είχαν δικαίωμα να φιλοξενούν , να κυκλοφορούν το βράδυ στους δρόμους , να απομακρύνονται από την περιοχή τους χωρίς άδεια από τον ιδιοκτήτη , ακόμα και να παντρεύονται.
Δεν όριζαν ούτε την ίδια τους τη ζωή.
Είχαν μόνο υποχρεώσεις .
Να δουλεύουν …!
Να υπακούν …!
Έφυγα σκεπτικός και προβληματισμένος.
Πώς γίνεται κάποιοι άνθρωποι να εξευτελίζουν και να καταπατούν την αξιοπρέπεια των συνανθρώπων τους; , όταν τους δίνεται η ευκαιρία ;
Στο μυαλό μου έμεινε τυπωμένη η φωτογραφία των παιδιών με τα λευκά και μαύρα ρούχα. .
Λευκό χρώμα για τα παιδιά των τσιφλικάδων , που ήταν καθαρά , ευτυχισμένα , χαρούμενα , με αισιοδοξία για το μέλλον. Μαύρο για τα παιδιά των κολίγων , που ήταν βρώμικα , δυστυχισμένα , λυπημένα , με απαισιοδοξία για το μέλλον.
Γι’ αυτά άλλωστε , είχε καθοριστεί , ν’ ακολουθήσουν τη σκληρή μοίρα των προγόνων τους.
Μου έμεινε ένα τεράστιο « ΓΙΑΤΙ ; »
Σδόγκος Ηλίας
Μαθητής Α Τάξης του 3ου Γυμνασίου Τρικάλων
