Η Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, που αποτελεί πλέον αποδεκτό κείμενο για τα ανθρώπινα δικαιώματα παγκοσμίως, υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 20 Νοεμβρίου του 1989. Την έχουν επικυρώσει όλα τα κράτη του κόσμου, εκτός των ΗΠΑ και της Σομαλίας. Η χώρα μας την επικύρωσε στις 2 Δεκεμβρίου 1992 με το νόμο 2101/1992.
Στην Παγκόσμια Σύνοδο Κορυφής στις 2 Σεπτεμβρίου 1990 με την διατύπωση των «Αρχών του Riyard», επισημάνθηκε το πρόβλημα της κακοποίησης των παιδιών και της βίας σε όλες τις μορφές της, ως κοινωνικό φαινόμενο και τέθηκε σε ισχύ η Σύμβαση, ως Διεθνής Νόμος, αποτελώντας την πλέον αποδεκτή, σε ευρύ πεδίο, Συνθήκη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και την Παγκόσμια συνειδητοποίηση πως η ανθρώπινη πρόοδος μπορεί μόνο πραγματικά να επιτευχθεί όταν το κάθε παιδί θα έχει μια υγιή και προστατευμένη παιδική ηλικία.
Τα 54 άρθρα καλύπτουν όλα τα δικαιώματα των παιδιών και μπορούν να ομαδοποιηθούν σε τέσσερις ευρύτερες κατηγορίες :
– Δικαιώματα επιβίωσης.
Καλύπτουν τα δικαιώματα του παιδιού για την ζωή και τις ανάγκες που είναι πιο βασικές για την ύπαρξή του. Αυτά συμπεριλαμβάνουν ένα επαρκές επίπεδο διαβίωσης, στέγη, τροφή και πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες.
– Δικαιώματα Προστασίας.
Τα παιδία πρέπει να προφυλάσσονται από κάθε είδους κακοποίησης, αμέλειας και εκμετάλλευσης. Καλύπτουν θέματα όπως ειδική φροντίδα για προσφυγόπουλα, βασανιστήρια, κακοποίηση στο σωφρονιστικό σύστημα, ανάμειξη σε εμπόλεμες διαμάχες, εργασία ανηλίκων, χρήση ναρκωτικών, σεξουαλική εκμετάλλευση, ενδοοικογενειακή βία.
– Δικαιώματα Ανάπτυξης – Εξέλιξης.
Συμπεριλαμβάνουν όλα όσα τα παιδία χρειάζονται για να μπορέσουν να εκμεταλλευθούν στο έπακρο τις δυνατότητές τους. Το δικαίωμα στην εκπαίδευση, στο παιχνίδι, στην αναψυχή, στην πρόσβαση σε πληροφορίες, καθώς και το δικαίωμα της ελευθερίας της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας.
– Δικαιώματα Συμμετοχής.
Επιτρέπουν στα παιδία να παίζουν ενεργό ρόλο στις κοινωνίες και στα έθνη τους. Αυτά περικλείουν την ελευθερία να εκφράζουν την γνώμη τους, να έχουν λόγο σε ζητήματα που αφορούν την ζωή τους, να συμμετέχουν σε οργανώσεις και να συναθροίζονται ειρηνικά.
Δυστυχώς όμως κάποιοι καταπατούν αυτά τα δικαιώματα με τον πιο βάναυσο τρόπο. Το λυπηρό είναι ότι η εφαρμογή και η τήρηση της Συνθήκης βλέπουμε πολλές φορές να «σπάει» ακόμα και στις χώρες που τη έχουν υπογράψει.
Τα στοιχεία των ερευνών είναι τρομακτικά :
(πηγή στοιχείων UNESCO, Unicef)
- Ο υποσιτισμός συντελεί σε περισσότερους από το ένα τρίτο όλων των θανάτων παιδιών κάτω των πέντε ετών. Πάνω από το ένα τρίτο των παιδιών που πεθαίνουν από πνευμονία, διάρροια και άλλες ασθένειες θα μπορούσαν να είχαν επιβιώσει αν δεν ήταν υποσιτισμένα.
- Περίπου το 40% των παιδιών στον αναπτυσσόμενο κόσμο – πάνω από μισό δισεκατομμύριο παιδιά – αγωνίζονται να επιβιώσουν με λιγότερο από 1 δολάριο την ημέρα.
- Τα παιδιά που επιβιώνουν από υποσιτισμό συχνά έχουν ασθενή υγεία σε όλη τη ζωή τους και μειωμένες νοητικές ικανότητες που περιορίζουν τη δυνατότητά τους να πάνε σχολείο και να κερδίσουν όταν μεγαλώσουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα. Έτσι παγιδεύονται σε ένα φαύλο κύκλο ασθενικής υγείας και φτώχειας από γενιά σε γενιά.
- Στην Ελλάδα, πρόσφατη έκθεση της Ελληνικής Επιτροπής της UNICEF, έδειξε ότι περισσότερα από 439.000 παιδιά ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας.
- 69 εκατομμύρια παιδιά στον κόσμο δεν πηγαίνουν σχολείο.
- Ερευνητές, διεθνώς, εκτιμούν ότι τουλάχιστον ένα στα πέντε κορίτσια και ένα στα 10 αγόρια θα γίνει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης πριν ακόμη φτάσει την ηλικία των 18 ετών, ενώ, μόνο μία στις τρεις υποθέσεις θα δηλωθεί. Τουλάχιστον 1,8 εκατομμύρια παιδιά οδηγούνται στη σεξουαλική εκμετάλλευση
- μόνο για εφέτος στην Ελλάδα, 700 παιδιά πέσανε θύματα σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης από τους γονείς τους, σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Τηλεφωνικής Γραμμής SOS
- υπολογίζεται πως 250.000 παιδιά παγκοσμίως είναι εξαναγκασμένα να συμμετέχουν ακόμη και σήμερα ενεργά σε πολέμους
- από το 1990 πάνω από 2.000.000 παιδιά έχουν σκοτωθεί και πάνω από 6.000.000 παιδιά τραυματίσθηκαν ή έμειναν ανάπηρα σε ένοπλες συγκρούσεις, 12.000.000 παιδιά έμειναν άστεγα, τουλάχιστον 1.000.000 έμειναν ορφανά ή αποχωρίσθηκαν τους δικούς τους και 10.000.000 παιδιά έχουν ψυχολογικά τραύματα λόγω πολέμου.
- 25 εκατομμύρια παιδιά βρίσκονται σήμερα ξεριζωμένα από την εστία τους, πάνω από 40 εκατομμύρια ξεριζωμένοι ανά τον κόσμο, 9 εκατομμύρια από αυτά έχουν τεθεί υπό την προστασία της Ύπατης Αρμοστεία του ΟΗΕ. Επίσης 2 εκατομμύρια παιδιά σκοτώθηκαν και 6 εκατομμύρια τραυματίσθηκαν σε εμπόλεμες συγκρούσεις την περασμένη δεκαετία.
- Στον πλανήτη οι ανήλικοι εργάτες ξεπερνούν τα 210 εκατομμύρια ενώ ο μεγαλύτερος αριθμός συγκεντρώνεται στην Αφρική όπου καταγράφονται 157 εκατομμύρια παιδιά-εργάτες. Τα παιδιά αυτά αναγκάζονται να δουλεύουν μαζί με ενηλίκους σε σκληρές και ανθυγιεινές εργασίες σε συνθήκες άκρως βλαβερές για την υγεία και την ανάπτυξή τους
- Στις Ηνωμένες Πολιτείες ο αριθμός φθάνει τα 5,5 εκατομμύρια
- στην Ελλάδα οι ανήλικοι εργαζόμενοι ξεπερνούν τις 15.000
Διαβάζοντας τα παραπάνω κανένας από εμάς δεν πρέπει να «κλείνει» τα μάτια. Τα παιδία υπάρχουν, αισθάνονται και ζούνε από την εμβρυακή τους ηλικία· όταν κακοποιείς, χτυπάς, χαστουκίζεις, βρίζεις, βιάζεις, σκοτώνεις μια έγκυο γυναίκα, κακοποιείς, βιάζεις και σκοτώνεις και το παιδί μέσα της.
Παρακάτω μας μιλάει ένα μωράκι μέσα από την κοιλία της μαμάς του:
(αποσπάσματα από το φυλλάδιο «Εγώ το αγέννητο παιδί» του Συλλόγου Προστασίας Αγέννητου Παιδιού)
την 7η εβδομάδα : ……… ο εγκέφαλός μου είναι τέλειος. Μπορώ να αισθανθώ και να αντιδρώ σύμφωνα με τα ερεθίσματα………
την 8η εβδομάδα : ……… όλα τα όργανά μου έχουν σχηματισθεί……..
την 9η εβδομάδα : ……… τώρα πια λειτουργούν όλα μου τα όργανα, τώρα πια αν με τρυπούν αισθάνομαι πόνο, ακούω τους ήχους, τις φωνές και θυμάμαι τους χτύπους της καρδίας της μητέρας μου. Όταν γεννηθώ θα τους αναζητώ………
την 11η με 12η εβδομάδα : ……… ότι αισθάνεται η μητέρα μου το αισθάνομαι και εγώ, όταν φοβάται το νιώθω και εγώ, όταν την πιάνει αγωνία το νιώθω και εγώ. Όλες οι ψυχικές και εγκεφαλικές μεταβολές της μητέρας μου επηρεάζουν και εμένα……… Κι ωστόσο κάποιοι λένε ότι δεν νιώθω και ότι δεν υπάρχω, ότι δεν έχω ψυχή, ότι δεν καταλαβαίνω και ότι δεν θα ΘΥΜΑΜΑΙ!!!
Ας αναλογιστούμε τι κόσμο θέλουμε για τα παιδιά και ας δράσουμε αλλάζοντας τον κόσμο.
Από εμάς εξαρτάται γιατί όλοι είμαστε συνυπεύθυνοι, με αυτά που κάνουμε ή αυτά που δεν κάνουμε, στη διαμόρφωση αυτού του κόσμου. Αν συνεχίσουμε να αδιαφορούμε ή να στρουθοκαμηλίζουμε εξορκίζοντας απλά το κακό, ή αφήνοντας κάποια επέτειο να μας θυμίσει το αυτονόητο, τότε το μόνο που θα καταφέρουμε θα είναι να παραδώσουμε στα παιδιά ένα ζοφερό μέλλον.
