Η ιστορία της κολύμβησης είναι απόλυτα συνυφασμένη με την ιστορία της ίδιας της ζωής, καθώς τα πρώτα έμβια όντα του πλανήτη μας εμφανίστηκαν στους αρχέγονους ωκεανούς πριν εξορμήσουν στην ξηρά. Κάθε άνθρωπος περνά τους πρώτους μήνες της ύπαρξής του προστατευμένος σε ένα μικρό και αποκλειστικά δικό του υδάτινο κόσμο. Είναι φυσικό λοιπόν να ασκεί το υδάτινο στοιχείο τόσο μεγάλη γοητεία πάνω στον άνθρωπο. Οι πρώτες πληροφορίες για την κολύμβηση, που έφεραν στο φως οι αρχαιολογικές μελέτες και έρευνες, μας έρχονται από τα βάθη των αιώνων. Οι Αιγύπτιοι, οι Ασσύριοι, οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι ήταν λαοί που επιδίδονταν στην κολύμβηση για λόγους αναψυχής αλλά και εκγύμνασης. Στην αρχαία Ελλάδα, η κολύμβηση αποτελούσε μέρος της βασικής εκπαίδευσης των παιδιών, καθώς και μέρος της στρατιωτικής εκπαίδευσης. Οι Ρωμαίοι αγαπούσαν ιδιαίτερα το νερό και κατασκεύαζαν πισίνες, ακόμα και θερμαινόμενες. Στην Ιαπωνία του 17ου αιώνα η κολύμβηση ήταν υποχρεωτικό μάθημα στα σχολεία. Οι λαοί που ζούσαν στα νησιά του Ειρηνικού μάθαιναν να κολυμπούν πριν ακόμα μάθουν να περπατούν. Χρειάστηκε να περάσουν όμως αρκετοί αιώνες πριν αποκτήσει η κολύμβηση το μαζικό χαρακτήρα που έχει σήμερα. Το κολύμπι ως μαζική διασκέδαση άρχισε να διαδίδεται στην Αγγλία κατά το 17ο αιώνα. Ο πρώτος κολυμβητικός σύλλογος δημιουργήθηκε στο Λονδίνο το 1837 και το πρώτο πρωτάθλημα κολύμβησης ξεκίνησε το 1846 στην Αυστραλία. Οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες δημιούργησαν εθνικές κολυμβητικές ομοσπονδίες κατά τη δεκαετία 1880-90. Εκείνη την εποχή, η έμφαση δινόταν στην απόσταση και στην αντοχή και όχι στην ταχύτητα. Αρχικά οι κολυμβητές χρησιμοποιούσαν το πρόσθιο στιλ κολύμβησης (χέρια κάτω από το νερό, κλότσημα προς τα πίσω όπως ο βάτραχος). Η επαφή τους με λαούς της Αφρικής και της Ασίας έγινε αφορμή να επικρατήσει το δικό τους στιλ κολύμβησης που μοιάζει με το σημερινό ελεύθερο. Με τον καιρό αναπτύχθηκαν και άλλα όπως το ύπτιο και η πεταλούδα, και με τον πολλαπλασιασμό των αγώνων η έμφαση πέρασε στην ταχύτητα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν διοργανώνονται αγώνες μεγάλων αποστάσεων.
