Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα χρόνιο νόσημα, είναι ένας απρόσκλητος επισκέπτης, με τον οποίο πρέπει να μάθουμε να ζούμε.
Υπάρχουν δύο βασικές μορφές διαβήτη: ο τύπος 1 διαβήτη, ο οποίος χρειάζεται ινσουλίνη για την επιβίωση, και ο τύπος 2 διαβήτη, ο οποίος μπορεί να χρειαστεί ινσουλίνη για μεταβολικό έλεγχο. Ο τύπος 1 εμφανίζεται πιο συχνά σε παιδιά και εφήβους και αποτελεί το 10% όλων των περιπτώσεων διαβήτη. Ο τύπος 2 εμφανίζεται, κυρίως, στους ενηλίκους και είναι η πιο συχνή μορφή, αποτελώντας το 90% των περιπτώσεων.
Οι πάσχοντες από διαβήτη παρουσιάζουν αύξηση των τιμών του σακχάρου, είτε διότι δεν παράγουν καθόλου ινσουλίνη (τύπου 1), είτε διότι η ινσουλίνη που παράγουν δεν είναι αποτελεσματική (τύπου 2) .
Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγει το πάγκρεας και βοηθά τα διάφορα κύτταρα του οργανισμού αρχικά, να προσλάβουν την γλυκόζη που κυκλοφορεί στο αίμα και στη συνέχεια, να τη χρησιμοποιήσουν για να παραχθεί ενέργεια. Όταν η λειτουργία αυτή γίνεται φυσιολογικά αφενός το σάκχαρο του αίματος, δηλαδή η γλυκόζη, μειώνεται παραμένοντας σε φυσιολογικά επίπεδα και αφετέρου ο οργανισμός εξασφαλίζει την ενέργεια που χρειάζεται για τις καθημερινές μας ανάγκες.
Στα άτομα με διαβήτη, όμως, το σύστημα αυτό δεν λειτουργεί σωστά. Αν έχετε διαβήτη, το σώμα σας δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει σωστά τις θρεπτικές ουσίες που περιέχει η τροφή και συνεπώς δεν μπορεί να παράγει απ’ αυτές ενέργεια. Η γλυκόζη παραμένει αχρησιμοποίητη στην κυκλοφορία αντί να εισέλθει στα κύτταρα του σώματος και συνεπώς αναβαίνει το σάκχαρο του αίματος.
Τα συμπτώματα που εμφανίζονται στον αρρύθμιστο διαβήτη και πρέπει να μας κινητοποιήσουν, ώστε να προβούμε σε περαιτέρω εξετάσεις είναι τα παρακάτω:
- Πολλά ούρα (πολυουρία) που οφείλεται στο ότι, όταν υπάρχει πολύ ζάχαρο στο αίμα, αυτό διαφεύγει και στα ούρα παρασύροντας και νερό. Αυτή η απώλεια νερού με τα ούρα προκαλεί και κάποιου βαθμού αφυδάτωση.
- Στεγνό στόμα (ξηροστομία) και ανάγκη για πολύ νερό (πολυδιψία). Τα πολλά ούρα, λοιπόν, δεν οφείλονται στο ότι οι ασθενείς πίνουν πολύ νερό, αλλά το αντίθετο (θέλουν πολύ νερό επειδή έχουν πολλά ούρα).
- Απώλεια βάρους μπορεί να συμβεί, γιατί η έλλειψη ινσουλίνης αφήνει τα κύτταρα χωρίς θρεπτικά συστατικά και χωρίς ενέργεια. Έτσι ο ασθενής αδυνατίζει, αλλά αυτό που χάνει δεν είναι λίπος, είναι κυρίως μυϊκή μάζα. Αυτή η απώλεια βάρους συμβαίνει παρόλο που το άτομο δεν έχει μειώσει φαγητό του.
- Πολυφαγία, δηλαδή το άτομο τρώει περισσότερο από πριν. Αυτό συμβαίνει σε μια προσπάθεια του οργανισμού να βρει αυτά τα θρεπτικά συστατικά που λείπουν από τα κύτταρα.
- Άλλα συμπτώματα που μπορεί να παρουσιαστούν είναι η εύκολη κούραση (από έλλειψη ενέργειας), η θολή όραση (από συσσώρευση γλυκόζης στο φακό του ματιού, η οποία προσελκύει και νερό και προκαλεί προσωρινό «φούσκωμα» του φακού), οι κράμπες στα πόδια, η φαγούρα και οι μηκυτιάσεις στα γεννητικά όργανα κ.ά.
Τα παραπάνω συμπτώματα όμως, μπορεί να λείπουν και τελείως (κυρίως στον τύπο 2). Οπότε δεν είναι καθόλου απίθανο η πρώτη εμφάνιση του διαβήτη (ο οποίος μπορεί να «δουλεύει» αδιάγνωστος για 5 ή και περισσότερα χρόνια) να γίνει με τα συμπτώματα κάποιας από τις επιπλοκές του, όπως είναι οι αγγειοπάθειες σε μικρά ή μεγάλα αγγεία.
Γι αυτό καλό είναι να ελέγχουμε, τουλάχιστον, 1 φορά το χρόνο τις τιμές γλυκόζης μας, ενώ αν έχουμε ιστορικό διαβήτη στην οικογένεια, επιβάλλεται οι εξετάσεις για ανίχνευση σακχαρώδους διαβήτη να είναι πιο συχνές και να συνοδεύονται και από μια καμπύλη σακχάρου, εφόσον ο υπεύθυνος ιατρός το θεωρήσει απαραίτητο.
Γράφει η: Παπαγιαννοπούλου Γλυκερία, Κλινική Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, Msc Αθλητικής Διατροφής
