Το σύνολο των υδατικών προβλημάτων της περιοχής και ειδικότερα τα εξελισσόμενα υδροηλεκτρικά έργα επί του Άνω Αχελώου έχουν συζητηθεί και έχουν απασχολήσει τους αυτοδιοικητικούς φορείς της Θεσσαλίας και τους νεοεκλεγέντες εκπροσώπους τους. Ήδη έχουν πραγματοποιηθεί συζητήσεις και έχουν ληφθεί αποφάσεις από το Δ.Σ. της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων (Π.Ε.Δ.) Θεσσαλίας, το Δήμο Λάρισας, το Δήμο Καρδίτσας και αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλες.
Το κείμενο των δέκα σημείων με απόψεις, που είχαν υποβάλλει προς συζήτηση οι επιστημονικές οργανώσεις θεσσαλικών φορέων, συνεισέφερε στον προβληματισμό και τις εξελίξεις.
Ειδικότερα, οι εκπρόσωποι των οργανώσεων ΤΕΕ – ΤΜΗΜΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ & ΔΥΤΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Ελλάδος και Εταιρία Θεσσαλικών Μελετών (Ε.ΘΕ.Μ.) κ.κ. Κώστας Τσαλαπόρτας, Κώστας Καλόγηρος, Ιωάννης Καλλές, σε κοινή ανακοίνωσή τους επισημαίνουν, κατόπιν των συζητήσεων στα αυτοδιοικητικά όργανα, τα εξής: «Με βάση τα πρώτα συμπεράσματα από τις συζητήσεις αυτές διατυπώνουμε τις παρακάτω σκέψεις:
-
Φαίνεται πως έχει πλέον επαρκώς συνειδητοποιηθεί από όλους η καταστροφική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στα δύο κύρια υδατικά συστήματα της λεκάνης Πηνειού, δηλαδή, στον υπόγειο υδροφορέα και στον Πηνειό με τους παραποτάμους του. Είναι απολύτως αναγκαίο τα δύο αυτά υδατικά οικοσυστήματα της Θεσσαλίας, να επανέλθουν σταδιακά σε φυσιολογική λειτουργία και να ανατραπεί η καταστροφική σχέση τους, που εδώ και πολλά έτη ξεπέρασε κάθε όριο οικολογικής αντοχής. Ειδικότερα, σήμερα, συχνά πάνω από το 70% της ζήτησης νερού στην λεκάνη Πηνειού προέρχεται από υπόγεια νερά και μόνο το 30% προέρχεται από άλλες επιφανειακές πηγές. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατίθενται και στα Σχέδια Διαχείρισης που ήδη εγκρίθηκαν, η σχέση αυτή ουσιαστικά πρέπει να αντιστραφεί σε 30/70, προκειμένου να επιτευχθεί η βιωσιμότητα των υπόγειων υδροφορέων. Αυτό είναι το κυρίαρχο οικολογικό πρόβλημα στη Θεσσαλία και ως προς την αντιμετώπισή του διαφαίνεται ένας κοινός τόπος στις απόψεις που έχουν κατατεθεί με πρόταση για έργα περιφερειακά της λεκάνης Πηνειού όπως αυτά στους παραποτάμους Ενιππέα, Νεοχωρίτη, Ελασσονίτη, Πορταϊκού, Πάμισου. (Σημειώνεται πως για την ώρα οι μόνες αξιόλογες αποθηκεύσεις νερού που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία πενήντα χρόνια είναι του Σμοκόβου και της Κάρλας).
Αντίθετα διαπιστώνεται η διαφορετική εκτίμηση όσον αφορά στον τρόπο κάλυψης της ζήτησης νερού στον κάμπο. Ορισμένοι εκτιμούν ότι αυτή μπορεί να καλυφθεί μόνο από τα (μελλοντικά) περιφερειακά έργα στη Θεσσαλία, χωρίς να απαιτηθούν πρόσθετες ποσότητες και ειδικότερα μεταφορά από τον ταμιευτήρα Συκιάς επί του Αχελώου.
-
Όμως το πιο σημαντικό στοιχείο από τις πρόσφατες συζητήσεις είναι κατά την άποψή μας το γεγονός ότι πλέον όλες, πλειοψηφούσες και μειοψηφούσες πλευρές, αποδέχονται την λειτουργία των υδροηλεκτρικών έργων επί του Άνω Αχελώου (Μεσοχώρα-Γλύστρα και Συκιά-Πευκόφυτο), ανεξάρτητα από τον τρόπο κάλυψης της ζήτησης νερών στον κάμπο, με ή χωρίς μεταφορά από Αχελώο.
Θεωρούμε την διάκριση αυτή ως ιδιαιτέρα θετική και εκφράζουμε ικανοποίηση για το γεγονός ότι όλες οι Δημοτικές ή/και πολιτικές παρατάξεις που δρουν και διαλογίζονται στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αντιλαμβάνονται πια ότι το ανεξάρτητο ΥΗ έργο της Μεσοχώρας-Γλύστρας είναι υπερώριμο να λειτουργήσει και ότι το ΥΗ έργο Συκιάς-Πευκοφύτου, όταν μετά από χρόνια ολοκληρωθεί και λειτουργήσει, θα επιτρέπει μεν τη μεταφορά νερών στον κάμπο, χωρίς φυσικά να την «επιβάλλει».
Από την πλευρά μας είμαστε βέβαιοι ότι παραμένει σε ισχύ η επιστημονική προσέγγιση, την οποία εδώ και τρεις δεκαετίες έχουμε διατυπώσει, ότι δηλαδή ούτε η σημερινή ούτε η μελλοντική ζήτηση νερού στον κάμπο είναι δυνατόν να καλυφθεί μόνο από τα περιφερειακά έργα της λεκάνης Πηνειού και φυσικά, σε καμία περίπτωση, δεν μπορεί η ζήτηση αυτή να συνεχίσει να καλύπτεται από τον υπόγειο υδροφορέα και τον Πηνειό. Όμως το γεγονός ότι όλοι αποδέχονται και συνεπώς προτίθενται να συμπράξουν στην ολοκλήρωση των ΥΗΕ επί του Άνω Αχελώου είναι κάτι που επιτρέπει σε όλους μας χωρίς διαφωνίες να εργαστούμε για την υλοποίηση των έργων αυτών. Παράλληλα με βάση και τα στοιχεία των Σχεδίων Διαχείρισης (Σ.Δ.) προσφέρεται ο χρόνος σε κάθε καλοπροαίρετο φορέα ή/και πολίτη που διατηρεί επιφυλάξεις για την μεταφορά, να προσεγγίσει νηφάλια εκ νέου το θέμα και να βγάλει τα συμπεράσματά του. Άλλωστε, από εδώ και στο εξής, σύμφωνα με την Νομοθεσία, η εκπόνηση ανά τακτά χρονικά διαστήματα των Σ.Δ. και η διαβούλευση επάνω σε αυτά θα καθορίζει τις πολιτικές αποφάσεις για την κάλυψη των υδατικών αναγκών στη Θεσσαλία.
Μετά από όλα τα παραπάνω αισθανόμαστε ότι ήδη κάτι έχει αλλάξει και ότι κατάσταση με τις αντιπαλότητες έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Ας μας επιτραπεί μάλιστα στο σημείο αυτό να ισχυριστούμε ότι και από την πλευρά μας υπήρξε συμβολή στην εξέλιξη αυτή.
-
Με βάση τις παραπάνω σκέψεις καλούμε όλους τους αυτοδιοικητικούς αλλά και κοινωνικούς φορείς και παράγοντες της περιοχής μας να επικεντρώσουν το ενδιαφέρον τους και τις προσπάθειές τους:
-
στην ολοκλήρωση των ταμιευτήρων Κάρλας και Γυρτώνης,
-
στην λειτουργία του ΥΗ Μεσοχώρας-Γλύστρας,
-
στην ολοκλήρωση του ταμιευτήρα και των ΥΗΕ Συκιάς-Πευκοφύτου,
-
στην άμεση ένταξη σε πρόγραμμα χρηματοδότησης ενός τουλάχιστον νέου σημαντικού περιφερειακού έργου ταμίευσης,
-
σε δράσεις και έργα με στόχο τον περιορισμό της κατανάλωσης στις αρδεύσεις και σε όλες τις χρήσεις νερού, την εξοικονόμηση, την επαναχρησιμοποίηση και την αλλαγή νοοτροπίας των χρηστών.
-
Τα τελευταία χρόνια σημειώθηκε, όπως προαναφέρθηκε, μία θετική εξέλιξη με την καθιέρωση ενός σύγχρονου θεσμικού πλαισίου με την ενσωμάτωση στην Ελληνική Νομοθεσία της οδηγίας 60/2000 της Ε.Ε. για την ποιότητα των υδάτων (έστω και μετά από πιέσεις και καταδικαστικές αποφάσεις).
Φυσικά το θετικό αυτό βήμα θα παραμείνει μετέωρο εάν δεν καλυφθεί και το άλλο μεγάλο θεσμικό κενό, όπως εδώ και πάνω από 30 χρόνια απαιτούν οι φορείς της περιοχής, δηλαδή την δημιουργία ενός ενιαίου φορέα διαχείρισης υδάτων κατά υδατικό διαμέρισμα με την συμμετοχή του κράτους και των χρηστών (Αυτοδιοίκηση, αγρότες, ενέργεια, βιομηχανία κ.λ.π.).
Ελπίζουμε ότι όλοι συντονισμένα θα ενεργήσουμε στην κατεύθυνση αυτή.»
Για το Δ.Σ. της Ε.ΘΕ.Μ.
Πληροφορίες:
Ιωάννης Καλλές (πρόεδρος Ε.ΘΕ.Μ.) 2103615649 – ioannis@kalleslaw.gr
Θεοδώρα Τσιτσιπά (Γραφείο Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων Ε.ΘΕ.Μ.) 6972 261408 & ethem.press@gmail.com, tsitsipa@yahoo.gr
