Ήσυχος, ταπεινός, σοφός, συζητήσιμος, οξυδερκής, διακριτικός, ειρηνικός. Όλα αυτά μαζί έχω την εντύπωση πως κοσμούν το πρόσωπο του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου, ο οποίος εορτάζει σήμερα.
Ο τριαδικός Θεός προίκισε τον κάθε άνθρωπο με ποικίλα χαρίσματα. Άλλον με το χάρισμα της σοφίας, άλλον με εκείνο της φωνής, άλλον με εκείνον της ταπείνωσης κ.ο.κ. Από εκεί και πέρα, έγκειται στον κάθε ένα ξεχωριστά για το πώς της χρήσης και αύξησης των χαρισμάτων. Άλλος τα διατηρεί, άλλος τα επαυξάνει, άλλος δεν τα εκμεταλλεύεται και άλλος τα εκμεταλλεύεται προς δόξα δική του και προβολή, επουδενί όμως προς δόξα Θεού.
Ο Αρχιεπίσκοπος κ.κ. Ιερώνυμος έχω την αίσθηση πως πολλές φορές δείχνει να μην αισθάνεται βολικά στο σώμα της Ιεραρχίας. Θέλω να πω πως ανθρώπινες κακότητες, εμπάθειες και μικροπρέπειες στεναχωρούν την αγάπη του και δείχνει «ξένος» προς όλα αυτά που δεν ταιριάζουν με το εκκλησιαστικό πνεύμα και φρόνημα. Μάλιστα, ποιος θα μπορούσε να φανταστεί τον Αρχιεπίσκοπο να ανάβει φωτιές σε θέματα που άπτονται των ενδιαφερόντων των σχέσεων Εκκλησίας – Πολιτείας, να στέλνει εμπαθείς επιστολές σε Ιεράρχες της Εκκλησίας της Ελλάδος, να διοικεί αυταρχικά και να προκαλεί με τη ζωή του;
Πράγματι, δεν είναι τίποτε από τα παραπάνω. Αντίθετα η αρχιερατική του διακονία όλα αυτά τα χρόνια, αποτελεί πρότυπο μίμησης για τον άνθρωπο. Δεν προσβάλλει με το λόγο του, αγαπάει τον πονεμένο άνθρωπο, εκφράζεται όπου κρίνει και όταν κρίνει ότι είναι στιγμή να εκφραστεί, σέβεται τους συνεπισκόπους του, σέβεται την Μητέρα Εκκλησία, δεν αποτειχίζει και δεν διακόπτει τη μνημόνευση του Πατριάρχη, δεν βαφτίζει με ευκολία κάποιον ως αιρετικό, γνωρίζει να ησυχάζει τα πνεύματα όταν οξύνονται, συζητάει με ανοικτούς ορίζοντες, δεν στέλνει επιστολές εμπάθειας, ζήλειας και κακότητας σε εκείνους με τους οποίους διαφωνεί, παραμένει διακριτικός ακόμη και με τον πιο μικρό, δεν επιδεικνύει και δεν επιδεικνύεται, δεν προκαλεί με το βίο του και δεν εκμεταλλεύεται τη θέση του.
Το πρόσωπο του Αρχιεπισκόπου κ.κ. Ιερωνύμου συγκεντρώνει όμορφες και ήσυχες αρετές, οι οποίες διεγείρουν ερωτηματικά στον άνθρωπο για το πώς της ταπεινής του παρουσίας παρά την αρχιεπισκοπική θέση στην οποία βρίσκεται. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η εποχή μας χρειάζεται έναν Χριστόδουλο. Δεν είμαι από εκείνους που πλέον ενθουσιάζονται εύκολα. Ούτε από εκείνους που αναπολούν το παρελθόν, διατρανώνοντας το «κάθε πέρυσι και καλύτερα». Πιστεύω όμως αθεράπευτα πως ο Θεός, που έχει πάντοτε το δικό Του σχέδιο, σε κάθε εποχή στέλνει τον κατάλληλο άνθρωπο. Τοιουτοτρόπως, πιστεύω πως ο κ.κ. Ιερώνυμος για την εποχή μας είναι η πιο ωφέλιμη φωνή για τη χώρα μας, που μέσα από την εύλαλη σιωπή του, κραυγάζει περισσότερο απ’ ότι ευκαιριακές και παρορμητικές φωνές, οι οποίες θέλουν να εντυπωσιάσουν και να επαινεθούν παρά να μιμηθούν.
Συνεχίζω με κάτι πολύ όμορφο. Το έχω ακούσει πολλές φορές, όταν ο Αρχιεπίσκοπος μας χειροτονεί Ιεράρχες και κληρικούς. Έχω ακούσει να απευθύνεται με λόγια αληθινά, που κρύβουν πόνο, αλλά καταλήγουν όλες τις έμπονες τους αγωνίες, ακόμη και τις πιο πικρές, στο ιερό θυσιαστήριο. Έτσι, μέσα από την αγωνία του μα και την ελπίδα, εκφράζει την αλήθεια της ομορφιάς και την ομορφιά της αλήθειας: «Προχώρει και το κάθε βήμα της ζωής σου να ξεκινάει από το θυσιαστήριο και να τελειώνει στο θυσιαστήριο. Είτε οι άνθρωποι σε συγχαίρουν, είτε σε χειροκροτούν, είτε σε λιθοβολούν, είτε σε συκοφαντούν, αυτός θα είναι ο στόχος σου, αρχή και τέλος το θυσιαστήριο του Κυρίου μας Ιησού».
Και κλείνω με μία επαναστατική του ομολογία, η οποία επαληθεύει την αλήθεια της ταπείνωσης και απλότητας του. Ομολογία, που γκρεμίζει τους στόμφους των κηρυγμάτων, την ξύλινη γλώσσα, την πλέον αδιάφορη στον άνθρωπο, τη βαττολογία και το αλλοπρόσαλλο του ύφους. «..Ιδού εγώ ανάμεσά σας, στην εποχή των μεγαλόστομων διακηρύξεων, του πληθωρισμού της κενολογίας και της ξύλινης γλώσσας, απρόθυμος να διατυπώσω υψιπετείς διακηρύξεις. Δεν έχω να καταθέσω προγραμματικές δηλώσεις. Άλλωστε αυτές είναι ήδη διατυπωμένες άπαξ και με περισσή σαφήνεια επί του Σταυρού». (Ενθρονιστήριος λόγος στη Μητρόπολη Αθηνών στις 12 Φεβρουαρίου 2008).
Ηρακλής Φίλιος
Βαλκανιολόγος, Θεολόγος
