Κύριε Υπουργέ, Σύμφωνα με ενημέρωση που είχαμε από υποψηφίους «Νέους Αγρότες», που δραστηριοποιούνται στους τέσσερεις νομούς της Περιφέρειας Θεσσαλίας, παρουσιάστηκαν προβλήματα λόγω της πραγματοποίησης ελέγχου των τεχνικών προδιαγραφών της καλλιέργειας μανιταριών (3ης πρόσκλησης του υπομέτρου – 6.1, με ημερομηνία 11/11/2021, για «Νέους Αγρότες»), που πραγματοποιήθηκαν μεταγενέστερα, εντός του έτους 2022. Σε δηλώσεις καλλιέργειας των εν λόγω νέων παραγωγών προς τις αρμόδιες δημόσιες Υπηρεσίες, ενώ η έναρξη και η διάρκεια της καλλιέργειας των μανιταριών ήταν από τις 16/10/2020 έως τις 15/10/2021, το Υπουργείο σας εξέδωσε μεταγενέστερο της έναρξης καλλιέργειας μανιταριών σχετικό ΦΕΚ, κατά δυο (2) περίπου μήνες, όπου ρυθμίζονται αναδρομικά(!) οι τύποι και οι τεχνικές προδιαγραφές των θερμοκηπίων/θαλάμων της εν λόγω καλλιέργειας [Έναρξη καλλιέργειας 16/10/2020 – Έκδοση σχετικού ΦΕΚ 9/12/2020]. Όμως, επειδή η ολοκλήρωση της καλλιέργειας μανιταριών τελειώνει στην δηλωθείσα εντός του έτους 2021 ημερομηνία, η επίκληση επιτόπιων ελέγχων μέσα στο έτος 2022 είναι άτοπη και δεν μπορεί να νοηθεί ως παρακολούθηση αγροτικής παραγωγής, αφού τα δυο ως άνω χρονικά διαστήματα (ελέγχων – παραγωγής) δεν αλληλοεπικαλύπτονται.
Τονίστηκε από τους ανωτέρω ότι, η μεταγενέστερη ημερολογιακά έκδοση ΦΕΚ σε σχέση με την έναρξη παραγωγής δεν μπορεί να δημιουργεί υποχρεώσεις ελέγχου, αφού ο εκ των υστέρων απαιτούμενος από το παραπάνω ΦΕΚ υποχρεωτικός εξοπλισμός, δεν έχει συμβάλλει σε πραγματικό χρόνο, ούτε στο ελάχιστο, στον σχεδιασμό, στην ανάπτυξη, στην διαχείριση και στην συγκομιδή της σχετικής παραγωγής. Επίσης, από επιστημονικής πλευράς, δεν καλλιεργούνται όλα τα είδη μανιταριών σε ελεγχόμενες συνθήκες (θερμοκήπιο/θάλαμοι) και στις προδιαγραφές του εκδοθέντος ΦΕΚ (5432Β/9-12-2020). Ενδεικτικά και ως παράδειγμα, υπαίθρια καλλιέργεια μανιταριών συστήνεται από τους ειδικούς επιστήμονες, ακόμη και για τα πιο προσοδοφόρα είδη εδωδίμων μανιταριών, όπως το «Pleurotus», που ως ποικιλία, μπορούν να καλλιεργηθούν μέχρι και σε ξύλινα υποστρώματα. Τα εν λόγω, δε, απολαμβάνουν μεγάλη δημοφιλία παγκοσμίως, λόγω του χαμηλού κόστους σχεδιασμού της παραγωγής τους και της μεγάλης οικονομικής απολαβής της καλλιέργειάς τους. Εξ’ άλλου, η καλλιέργεια μανιταριών έχει σκοπό την απόκτηση οικονομικών πόρων διαβίωσης και την μελλοντική επέκτασης της γεωργικής επιχειρηματικότητας και σε άλλες καλλιεργητικές δραστηριότητες.
Κάθε επιβολή, λοιπόν, υποχρεωτικότητας σε εξοπλισμό, η οποία στερείται όχι μόνο επιστημονικής τεκμηρίωσης, αλλά και νομιμοποίησης, με βάση τις στοιχειώδεις αρχές του Διοικητικού Δικαίου της Ελληνικής Πολιτείας αλλά και της κοινής λογικής (δηλαδή, όταν επιβάλλεται υποχρεωτικότητα εξοπλισμού, με ΦΕΚ που εκδόθηκε εκ των υστέρων της φύτευσης, σε ήδη εγκατεστημένη καλλιέργεια) προκαλεί εγκλωβισμό και καταδίκη των ανωτέρω καλλιεργητών σε χαμηλό εισόδημα αλλά και εξώθησή τους σε φτώχεια. Εκ των ως άνω, κρίνουμε ότι είναι άκρως παράλογο, το υγιέστερο κομμάτι της αγροτικής οικονομίας, όπως είναι οι εν δυνάμει «Νέοι Αγρότες», που λαμβάνουν επιχειρηματικό ρίσκο για να δημιουργήσουν γεωργικά εισοδήματα σε αυτόν τον τόπο, να αγνοούνται και να τιμωρούνται από την τεχνοκρατική διοίκηση του Υπουργείου σας. Το ως άνω εκδοθέν ΦΕΚ δρα ενάντια στην εναρμόνιση της χώρας μας σε αειφορικές πρακτικές στην γεωργία. Δεν μπορεί η διεθνής επιστημονική κοινότητα να αναγνωρίζει την σημασία της υπαίθριας καλλιέργειας μανιταριών με σκοπό την αειφορία και την ανάπτυξη της υπαίθρου και από την άλλη να δημιουργούνται με «ΚΥΑ» τεχνολογικές υποχρεωτικότητες που αντιβαίνουν στις ανωτέρω αρχές.
Επιπλέον όλων των ανωτέρω, στις 30/03/2022, ανακοινώθηκε ο 2ος οδηγός διοικητικού ελέγχου (υπ’ αρ. 928/2022 ΥπΑΑΤ) προς χρήση από τους αξιολογητές, στον οποίο η διαχειριστική Αρχή ζητά: «…ο ελεγκτής πρέπει να διαπιστώσει εάν η ζητούμενη καλλιέργεια υπάρχει, καθώς επίσης και να καταγράψει την έκτασή της και τον εξοπλισμό της. ( αναλυτικά εδάφια ελέγχου: 3.1. Ετήσιες καλλιέργειες: Καθώς η επαλήθευση αφορά καλλιέργειες που δηλώθηκαν στην ΕΑΕ του 2021, στην περίπτωση ετήσιων καλλιεργειών υπό κάλυψη πρέπει να διαπιστωθεί οπωσδήποτε ότι οι εγκαταστάσεις (θερμοκήπιο, σταθερό επισκέψιμο υψηλό κτλ, θάλαμος καλλιέργειας μανιταριών) βρίσκονται σε καλή κατάσταση […] 3.4. Μη ανεξάρτητη εγκατάσταση, μέρος ευρύτερης εγκατάστασης: Στην περίπτωση εύρεσης εγκαταστάσεων που δεν διαχωρίζονται λειτουργικά από άλλες […] ο διενεργών τον επιτόπιο έλεγχο εξετάζει αν υφίσταται λειτουργικός διαχωρισμός τουλάχιστον σε επίπεδο θαλάμου, με συστήματα άρδευσης, λίπανσης, δροσισμού, φυτοπροστασίας, σκίασης κλπ που να μπορούν να δουλέψουν ανεξάρτητα από την ευρύτερη θερμοκηπιακή εγκατάσταση [.] )»
Είναι κοινώς αντιληπτό ότι, επειδή η υφιστάμενη χρονική περίοδος ισχύος του σχετικού Μέτρου είναι το έτος 2021, δεν είναι δυνατόν να υφίσταται καλλιέργεια μανιταριών 12 μήνες μετά την έναρξή της. Δεδομένου, δε, ότι η ολοκλήρωση της καλλιέργειας των μανιταριών τελείωσε στις 15/10/2021, κάθε συζήτηση περί ελέγχων μέσα στο έτος 2022 είναι άτοπη δεν συνάδει με την παρακολούθηση της σχετικής αγροτικής παραγωγής, μιας και τα δύο χρονικά διαστήματα (παραγωγής – ελέγχων) δεν αλληλοεπικαλύπτονται. Ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση, το Υπουργείο σας παρέλειψε: α) να ζητήσει από τον «ΟΠΕΚΕΠΕ» να δώσει δυνατότητα για διορθώσεις στο «ΟΣΔΕ», εφόσον, με ευθύνη της Διαχειριστικής Αρχής δημιουργήθηκαν νέα δεδομένα για τους υποψηφίους νέους γεωργούς και β) να διατάξει την διενέργεια έγκαιρων επιτόπιων ελέγχων στις καλλιέργειες προς ένταξη στο πρόγραμμα εντός της καλλιεργητικής περιόδου 2020-2021 και όχι μεταγενέστερα, μέσα στο 2022. Σε αντίφαση όλων των ανωτέρω, το Υπουργείο σας με το νέο ΦΕΚ 2933 τ.Β’, έκδοσης μόλις λίγες ημέρες πριν, στις 10.07.22, αναιρεί το προηγούμενο, δίνοντας παράταση για να προσαρμοστεί η κάθε καλλιέργεια μανιταριών, με την προϋπόθεση της αγοράς τεχνολογικά οριοθετημένων εξοπλισμών, φερόντων συγκεκριμένη έγκριση τύπου, έως τις 31.12. 2023, προκαλώντας ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση.
Επιπροσθέτως, οι κωδικοί καταχωρίσεων της καλλιέργειας μανιταριών στο «ΟΣΔΕ» (Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης & Ελέγχου), παρουσιάζουν μέγιστη σύγχυση για τον ελεγκτικό μηχανισμό, με καταλογισμό αδίκων αποκλεισμών και απορρίψεων, ειδικά σε «Νέους Αγρότες», εγείροντας θέματα μη ισότιμης και ασύγχρονης με την σχετική καλλιέργεια μεταχείρισης, μη χρηστής διοίκησης και τοξικά υπερβάλλουσας επιβολής τεχνολογικής υποστήριξης της εν λόγω παραγωγής, που αν υλοποιηθεί, θα επιφέρει φτωχοποιητικά αποτέλεσμα για τους ανωτέρω καλλιεργητές. Στον δε πίνακα των τυπικών αποδόσεων «ΟΣΔΕ» υπάρχουν -όχι ένας- αλλά δυο επιλέξιμοι προς καταχώρηση κωδικοί καλλιεργειών μανιταριών (Κωδικός 8712 – Κηπευτικά Υπό Κάλυψη – Μανιτάρια
«Pleurotus» και Κωδικός 8700 – Λοιπές Καλλιέργειες – Καλλιέργεια Μανιταριών
«Pleurotus»). Οι παραγωγοί που υλοποίησαν την παραγωγή μανιταριών με τον κωδικό 8700 (υπαιθρίως ή σε κατασκευές και κτίσματα), δεν είναι θεμιτό να τιμωρηθούν για υποχρεώσεις καλλιέργειας «υπό κάλυψη» και χρήση εξοπλισμού θαλάμων (υποχρέωση κωδικού 8712). Δυστυχώς, οι ελεγχθέντες και οι ενιστάμενοι παραγωγοί που έκαναν χρήση του κωδικού 8700 έχουν αποκλειστεί και απορριφθεί, χωρίς να οφείλεται σε υπαιτιότητα τους ο αποκλεισμός αυτός, αφού νομίμως εκπλήρωσαν τις όποιες απαιτούμενες υποχρεώσεις τους.
Με δεδομένα όλα τα παραπάνω,
Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
- Προτίθεσθε να λάβετε τις απαραίτητες πρωτοβουλίες παρεμβάσεων προς όφελος της αγροτικής κοινωνίας, κατά το μερίδιο ευθύνης που σας αναλογεί, ώστε να ξεπεραστούν, άμεσα, οι όποιες ως άνω τεχνικές και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις δρουν εις βάρος των «Νέων Αγροτών»;
- Οι Υπηρεσίες του Υπουργείου σας αντιλαμβάνονται τον ρόλο τους, ως υποστηρικτών της πρωτογενούς παραγωγής και αρωγών των αγροτών, ώστε να απαλλάσσουν, κατά το δυνατόν, από μη καλλιεργητικές υποχρεώσεις τους παραγωγούς μανιταριού; Αν ναι, για ποιον λόγο εξέδωσαν μεταγενέστερες της έναρξης της σχετικής καλλιέργειας αποφάσεις πλήρωσης τεχνικών προδιαγραφών, οδηγώντας τους παραπάνω καλλιεργητές σε αδιέξοδο;
- Οι Υπηρεσίες του Υπουργείου σας αντιλαμβάνονται ότι με κάθε επιβολή υποχρεωτικότητας σε εξοπλισμό, η οποία στερείται, όχι μόνο επιστημονικής τεκμηρίωσης, αλλά και νομιμοποίησης, με βάση τις στοιχειώδεις αρχές του Διοικητικού Δικαίου της Ελληνικής Πολιτείας αλλά και της κοινής λογικής, προκαλείται εγκλωβισμός και καταδίκη των ως άνω καλλιεργητών σε χαμηλό εισόδημα και εξώθησή τους σε φτώχεια;
- Το Υπουργείο σας θα αποκαταστήσει τους αποκλεισθέντες/απορριφθέντες παραγωγούς – υποψήφιους «Νέους Αγρότες», της 3ης Πρόσκλησης του σχετικού Μέτρου, επαναξιολογώντας και εγκρίνοντας την ορθότητα των πρακτικών τους για υπαίθρια καλλιέργεια μανιταριών, χωρίς απαίτηση αγοράς εξοπλισμού, στα πλαίσια του κωδικού 8700, του «ΟΣΔΕ»;
- Με δεδομένα, αφενός, το ότι η καινοτομία είναι νόμιμο μέσο ανταγωνισμού, αλλά η οριζόντια επιβολή της από την Δημόσια Διοίκηση δεν απαλλάσσει την τελευταία από ευθύνες για μη αποτροπή της πρόκλησης συνθηκών αθέμιτου ανταγωνισμού σε κλάδους πρώτης σημασίας, όπως ο αγροδιατροφικός, και αφετέρου, το ότι η αναίτια έκπτωση πίστης με πλημμελή κριτήρια σε προϋπάρχουσες επιχειρήσεις αποτελεί πρακτική αθέμιτου ανταγωνισμού, έχουν ελέγξει οι Υπηρεσίες του Υπουργείου σας το αν προωθούνται δια των ενεργειών τους συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού με την υποχρεωτική οριζόντια επιβολή από μέρους τους της χρήσης εξοπλισμών νέας τεχνολογίας στους «Νέους Αγρότες» που καλλιεργούν μανιτάρια;
- Έχουν ελέγξει οι Υπηρεσίες του Υπουργείου σας τα μερίδια αγοράς και την θέση στον ανταγωνισμό εκείνων των επιχειρήσεων καλλιέργειας μανιταριών που κάνουν χρήση τελευταίας τεχνολογίας εξοπλισμού αλλά και τα εμπόδια εισόδου στην σχετική αγορά για τις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν παραδοσιακό εξοπλισμό, ώστε να ελεγχθεί το αν είναι σύννομη η υποχρεωτικότητα για προδιαγραφές εξοπλισμού που επιβλήθηκε, ως άνω; Αν ναι, έχουν δημοσιεύσει οι Υπηρεσίες του Υπουργείου σας τα ανωτέρω δεδομένα, κατόπιν δικής τους επί τούτου έρευνας, προ της έκδοσης του ΦΕΚ 5432Β/9- 12-20 και που είναι προσβάσιμα τα εν λόγω στοιχεία;
- Πώς εξασφαλίζετε ότι ο έλεγχος τεχνολογικής υποχρεωτικότητας που κανονιστικά αποτυπώθηκε με πρωτοβουλία των Υπηρεσιών σας σε ΦΕΚ, δεν αντιβαίνει τους θεσμοθετημένους κανόνες αειφορίας και βιοποικιλότητας στην γεωργία και στα γεωργικά οικοσυστήματα επιχειρηματικής παραγωγής;
- Θεωρείτε ορθό, παραδοσιακοί καλλιεργητές χαμηλού, μεν, τεχνολογικού αποτυπώματος, σύννομων, δε, αειφόρων πρακτικών παραγωγής, να τιμωρούνται οικονομικά, με αναδρομικής ισχύος κανονιστικές ρυθμίσεις, με εξοντωτικές ποινές προστίμων και με αποκλεισμό, ενώ ήδη έχουν αναλάβει επιχειρηματικό ρίσκο, εμπιστευόμενοι την χρηστότητα της Δημόσιας Διοίκησης και το ίδιο το ελληνικό κράτος;
- Συμφωνείτε, στο ότι η μη ανάκληση υπηρεσιακών αποφάσεων που ρυθμίζουν θέματα αγροτικών καλλιεργειών εκ των υστέρων της έναρξης αυτών, προκαλεί άδικη μεταχείριση εις βάρος κάθε υποκείμενου σε αυτές διοικουμένου αγροτοπαραγωγού και ειδικότερα του «Νέου Αγρότη»; Αν ναι, για ποιους λόγους οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του Υπουργείου σας (δηλαδή οι κατά τόπους «ΔΑΟΚ») μεταχειρίστηκαν άδικα τους υποψήφιους «Νέους Αγρότες», αιτούμενοι από τους εν λόγω την υπερβολική εμπλοκή τεχνολογικού εξοπλισμού στις καλλιέργειές τους, γεγονός που τους προκάλεσε οικονομική ζημία και επερχόμενο μελλοντικό αποκλεισμό τους από τον αγροτοδιατροφικό κλάδο;
Ο ερωτών Βουλευτής
ΒΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΣ
