Ο Έλληνας αστυνομικός και ο Έλληνας πυροσβέστης
πρέπει να αισθάνονται ασφάλεια,
όταν ενεργούν εντός των πλαισίων της νομιμότητας.
Προς αυτή την κατεύθυνση η Κυβέρνηση είναι δίπλα τους.
Με την πρώτη ευκαιρία θα μπορέσουμε
να αποκαταστήσουμε πολλά από αυτά που έχασαν.
Ο πολίτης θα πρέπει να αισθάνεται ότι με αυτή την Κυβέρνηση
υπηρετείται το αγαθό της δημόσιας τάξης και ασφάλειας,
που πρέπει να παρέχεται με επάρκεια στους πολίτες.
Αυτά τόνισε, μεταξύ άλλων, στην ομιλία του στη Βουλή, ο Βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Ηλίας ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗΣ, ως εισηγητής εκπροσωπώντας τη ΝΔ, κατά τη συνεδρίαση της Ολομέλειας, στις 5-3-2014, με θέμα: «Αναδιοργάνωση της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού Σώματος και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, αναβάθμιση Υπηρεσιών του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη».
Παραθέτουμε την εισήγηση του κ. ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗ, την οποία μπορείτε να παρακολουθήσετε και στην παρακάτω ηλεκτρονική διεύθυνση:
https://www.youtube.com/watch?v=IbrCNQB4fwQ
Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σήμερα συζητούμε ένα νομοσχέδιο-τομή για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια και την Πυροσβεστική Υπηρεσία της χώρας μας. Συνήθως αυτά τα νομοσχέδια έρχονται κάθε είκοσι, με είκοσι πέντε χρόνια. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει να είμαστε όλοι σε μία κατεύθυνση, ώστε να συνθέσουμε τις απόψεις και να δημιουργήσουμε ένα νόμο ο οποίος θα αντέξει στο χρόνο, αλλά και θα είναι καλύτερος από τον προηγούμενο. Αυτό είναι το μέλημα και η μέριμνα της Κυβέρνησης και του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη.
Στην ουσία η τελευταία μεγάλη τομή στα θέματα της δημόσιας τάξης στη χώρα μας έγινε το 1984, όταν ενοποιήθηκε η τότε Ελληνική Χωροφυλακή με την τότε Αστυνομία Πόλεων. Και επειδή εκείνο το νομοσχέδιο θα λέγαμε ότι συνένωσε τα δύο Σώματα κατά τρόπο βίαιο και όχι συναινετικό, στην πορεία έγιναν διάφορες προσπάθειες να αρθούν κάποιες αγκυλώσεις που προέκυψαν από εκείνον το νόμο και κυρίως από τη ζωή που διαμόρφωσε νέα δεδομένα στη χώρα μας.
Στο σημείο αυτό, θα ήθελα απλώς να υπενθυμίσουμε ότι η σημερινή πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική από την πραγματικότητα που υπήρχε προ δύο δεκαετιών. Τη δεκαετία του ’90 άρχισε να φαίνεται σιγά-σιγά το μεταναστευτικό πρόβλημα στη χώρα μας. Ωστόσο, δεν υπήρχε τότε η οξύτητα που έχει σήμερα. Άρα, δεν υπήρχαν οργανωμένες υπηρεσίες για να αντιμετωπίσουν αυτό το κύμα της παράνομης μετανάστευσης και δημιουργήθηκαν εκ των ενόντων. Επομένως, έπρεπε όλη αυτή η δομή που υπήρχε, να προσαρμοσθεί στα νέα δεδομένα. Σήμερα, λοιπόν, με την εμπειρία τόσων ετών πλέον, με τα νέα ευρωπαϊκά δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί, τις νέες ισορροπίες και το νέο γεωπολιτικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί στη χώρα μας, επιβάλλεται να αλλάξουμε τη δομή και τον προσανατολισμό της Ελληνικής Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, με στόχο να τις κάνουμε πιο ευέλικτες, να μειώσουμε τα επίπεδα διοίκησης και να κάνουμε πιο αποτελεσματική την αστυνόμευση προς όφελος του πολίτη.
Αυτό επιχειρείται, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μέσω του παρόντος νομοσχεδίου. Κατ’ αρχάς επιχειρείται να μειωθούν οι δομές, τα επίπεδα διοίκησης. Όλοι ξέρουμε ότι η γραφειοκρατία δεν είναι υπαρκτή μόνο στην Ελλάδα, αλλά παντού, σε όλες τις χώρες και κάθε ημέρα όλοι προσπαθούν να βρουν τρόπους να μειώσουν την γραφειοκρατία, η οποία δυστυχώς βρίσκει τρόπους να ανθίσταται. Ξέρουμε ότι για να πάει ένα έγγραφο από τον έναν όροφο στον άλλο απαιτεί όσο χρόνο θέλει για να έρθει η αλληλογραφία από τα Τρίκαλα στην Αθήνα. Δεν πρέπει να σας φαίνεται παράξενο, γιατί τόσο κάνει! Επομένως, αν σε ένα κτήριο έχουμε πέντε δομές, οι καθυστερήσεις του εγγράφου θα είναι πέντε φορές Τρίκαλα-Αθήνα. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να βρούμε τρόπους να μειώσουμε αυτή τη γραφειοκρατία. Και επειδή κανείς θεωρεί ότι είναι κεκτημένο να κάθεται σε μία συγκεκριμένη καρέκλα, προφανώς όταν «σπάμε αυγά», θίγονται κάποια συμφέροντα. Άρα, δεν πρέπει να παίρνουμε υπ’ όψιν αυτές τις επιμέρους και μεμονωμένες αιτιάσεις, αλλά να βλέπουμε το όφελος του κοινωνικού συνόλου το οποίο υπηρετείται μέσω αυτού του νομοσχεδίου.
Οι βασικοί άξονες, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, του παρόντος σχεδίου νόμου στοχεύουν στη δραστικότερη καταπολέμηση του εγκλήματος και την ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας του πολίτη, στη θεσμοθέτηση μηχανισμών ελέγχων των Σωμάτων και θωράκιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που αυτό είναι το ζητούμενο., Όλοι μιλάμε για «περιστατικά αυθαιρεσίας», για «περιστατικά βίας», που για αυτά οι υπηρεσίες θα πρέπει να θωρακιστούν νομικά, έτσι ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν καλύτερα αυτές τις περιπτώσεις.
Θα πρέπει να υπηρετείται η συμπληρωματικότητα μεταξύ των Σωμάτων και των υπηρεσιών του Υπουργείου, να μην υπάρχουν στεγανά, να αναπτυχθεί η συνεργασία και η σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ τοπικών κοινωνιών και Σωμάτων Ασφαλείας.
Ήδη έχει επέλθει σημαντική βελτίωση. Από εκεί που παλιά ο αστυνομικός ήταν ο «μπάτσος της γειτονιάς», τώρα είναι ο αστυνομικός που τον περιμένουν στη γειτονιά να εμπνεύσει το αίσθημα ασφάλειας στον πολίτη. Και, δυστυχώς, ενώ θα έπρεπε να είναι αγαθό σε επάρκεια, είναι αγαθό σε ανεπάρκεια, γιατί τα πάμπολλα έργα τα οποία αναθέτουμε στον Έλληνα αστυνομικό και στην Ελληνική Αστυνομία, κάνουν τον αστυνομικό δυσεύρετο. Δεν υπάρχει νόμος και Υπουργείο που να μην αναθέτει και κάποια αρμοδιότητα στην Ελληνική Αστυνομία, χωρίς μάλιστα να ερωτάται η Ελληνική Αστυνομία. Λέγεται «η εφαρμογή του παρόντος ανατίθεται στο Υπουργείο τάδε και στην Ελληνική Αστυνομία». Η Ελληνική Αστυνομία στην ουσία είναι το «παιδί για όλες τις δουλειές» από την Πολεοδομία, από την αυθαίρετη δόμηση, από όπου θέλετε να ξεκινήσει κανείς.
Η βελτίωση του χρόνου ανταπόκρισης των Σωμάτων στο αίτημα του πολίτη ήταν και είναι ένα ζητούμενο. Όταν παίρνει ο πολίτης και ζητάει αστυνομικό, θέλει να τον έχει στο συντομότερο χρονικό διάστημα γιατί τότε τον έχει ανάγκη. Και ξέρετε ότι καλεί αστυνομικό όχι μόνο όταν διαπράττεται μια εγκληματική πράξη, αλλά και σε περιστατικά που θα πρέπει να καλέσει το ΕΚΑΒ, καλεί και την Αστυνομία, ή σε περιστατικά πυρκαγιάς καλεί και την Ελληνική Αστυνομία, γιατί ίσως είναι η Υπηρεσία που ανταποκρίνεται γρηγορότερα και αμεσότερα στα αιτήματα του πολίτη. Επομένως, η εξυπηρέτηση του πολίτη όταν μας έχει ανάγκη είναι κάτι το πολύ σημαντικό και η Ελληνική Αστυνομία θα πρέπει να είναι παρούσα τη δεδομένη στιγμή.
Επίσης, το σχέδιο νόμου στοχεύει στην ενίσχυση του εθελοντισμού σε θέματα πολιτικής προστασίας. Είναι πολύ σημαντικό ο εθελοντισμός να υπηρετηθεί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Δίνονται κίνητρα σε εθελοντικές ομάδες και μπαίνει μια σειρά και μια τάξη –θα λέγαμε- έτσι ώστε να ενθαρρύνονται οι πολίτες να ασκούν τον εθελοντισμό που είναι μια ευγενής προσφορά στο κοινωνικό σύνολο.
Η νέα δομή, η οποία επιχειρείται μέσω του παρόντος νομοσχεδίου, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στοχεύει στην καθετοποίηση των υπηρεσιών και των αρμοδιοτήτων. Το Υπουργείο το χωρίζει σε τρεις κυρίως κλάδους: τον «Κλάδο Τάξης», ο οποίος περιλαμβάνει τις υπηρεσίες που έχουν σχέση με την τάξη, τα Τμήματα Τάξης, τα Τμήματα Τροχαίας, τη Διεύθυνση Γενικής Αστυνόμευσης που λέμε σήμερα. Όλη η χώρα χωρίζεται σε Γενικές Αστυνομικές Διευθύνσεις αντίστοιχες με τις σημερινές. Είναι οι Γενικές Αστυνομικές Διευθύνσεις Αττικής και Θεσσαλονίκης και ανά μία σε όλες τις δεκατρείς πρώην αποκεντρωμένες διοικήσεις-περιφέρειες της χώρας. Άρα, στην ουσία έχουμε δεκατρείς Γενικές και Αστυνομικές Διευθύνσεις, τις πρώην Γενικές. Αυτή είναι η βασική δομή του «Κλάδου Τάξης».
Κάτω από αυτές τις υπηρεσίες υπάρχουν τα Τμήματα Τάξης που είναι σε κάθε νομό και τα Τμήματα Τροχαίας. Επίσης, συστήνεται και μια Διεύθυνση Εξυπηρέτησης Πολιτών και Δημοτικής Αστυνόμευσης με καθετοποιημένη δομή από την κορυφή μέχρι τη βάση, στην οποία εντάσσεται κυρίως το προσωπικό που προέρχεται από τη Δημοτική Αστυνομία.
Πολλοί είπαν: «Μα, καταργείτε τον Αστυνομικό Διευθυντή». Αυτό δεν είναι αληθές. Ο Αστυνομικός Διευθυντής παραμένει. Θα υπάρχει Αστυνομικός Διευθυντής στο νομό, θα είναι βοηθός του Γενικού Αστυνομικού Διευθυντή της Περιφέρειας και η αρμοδιότητα του θα είναι η εδαφική αρμοδιότητα του νόμου που ξέρουμε σήμερα. Άρα, δεν είναι αληθές αυτό το οποίο τόσο καιρό φημολογείτο, ότι δήθεν καταργείται ο Αστυνομικός Διευθυντής.
Επίσης, δεν είναι αληθές ότι καταργείται το αμετάθετο των αστυνομικών. Οι αστυνομικοί θα μετατίθενται στα όρια των νομών, όπως και μέχρι σήμερα. Επομένως, δεν καταργείται ένα κεκτημένο δικαίωμα των αστυνομικών και ρητά κατοχυρώνεται και στη νέα οργανωτική δομή του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη.
Ο δεύτερος κλάδος μετά τον Κλάδο Τάξης είναι ο Κλάδος Ασφάλειας. Ο Κλάδος Ασφάλειας μέχρι σήμερα περιλάμβανε τη Διεύθυνση Ασφάλειας Αττικής, τη Διεύθυνση Ασφάλειας Θεσσαλονίκης και κατά τόπους αστυνομικά τμήματα ή Υποδιευθύνσεις Ασφαλείας που υπάγονταν κατά περίπτωση στον Αστυνομικό Διευθυντή ή στο Γενικό Αστυνομικό Διευθυντή.
Τώρα επιχειρείται μία καθετοποίηση των Υπηρεσιών Ασφαλείας, έτσι ώστε να έχουμε μείωση των επιπέδων που μεσολαβούν, για να μεταφερθεί η πληροφορία από τη βάση στην κορυφή, και δημιουργία ευέλικτων σχημάτων, για να μπορούν πραγματικά οι Υπηρεσίες Ασφαλείας να επεμβαίνουν πέρα από τα στενά όρια ενός νομού. Το έγκλημα σήμερα δεν γνωρίζει σύνορα, πόσο μάλλον νομούς. Τα Τρίκαλα με τη Λάρισα σήμερα είναι υπόθεση μισής ώρας. Επομένως, δεν μπορεί κανείς να ορθώσει τεχνητά εμπόδια στη μετακίνηση των εγκληματιών. Έτσι, θα πρέπει να είναι ευέλικτη και η μετακίνηση των Υπηρεσιών Ασφαλείας για τη δίωξη της εγκληματικότητας.
Με τη δημιουργία καθετοποιημένων Υπηρεσιών Διευθύνσεων Ασφαλείας σε όλες τις Διευθύνσεις της Αστυνομίας, στην ουσία λύνονται όλα τα προβλήματα που πιθανόν να υπήρχαν, εάν δεν συνέπιπτε η έδρα της Διεύθυνσης Ασφαλείας με την έδρα της Αστυνομικής Διεύθυνσης. Επομένως, επέρχεται και ο συντονισμός και δεν υπάρχει στεγανό, που λέγαμε ότι δεν θα έχει ο ένας ενημέρωση τι πράττει ο άλλος.
Ίσως, κύριε Υπουργέ, σε επίπεδο νομού, στις περιπτώσεις που εκδηλώνονται ειδικά μέτρα που απαιτούν τη σύμπραξη πολλών υπηρεσιών, να έπρεπε εκεί αυτές οι δυνάμεις adhoc για τη συγκεκριμένη περίπτωση να τίθενται υπό τον αστυνομικό διευθυντή, για να υπάρχει ο σχεδιασμός των μέτρων, ο συντονισμός και ο έλεγχος για τη συγκεκριμένη μέρα που εκδηλώνονται τα μέτρα. Πιστεύω ότι αυτό λύνει όλες τις απορίες που έχουν εκφραστεί σε αυτήν την Αίθουσα.
Σε αυτόν τον Κλάδο Ασφαλείας παράλληλα θα υπαχθεί και η Δίωξη του Οργανωμένου Εγκλήματος, που είναι νέα υπηρεσία, η αντιμετώπιση Ειδικών Εγκλημάτων Βίας και η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, που διαχωρίζεται πλέον από την Οικονομική Αστυνομία.
Επίσης, δίνεται η δυνατότητα παρέμβασης των Διευθύνσεων Ασφαλείας Αττικής ή Θεσσαλονίκης κατά περίπτωση να μπορούν να επιχειρούν, που λέμε, και εκτός των ορίων τους για σπουδαία εγκλήματα. Πιστεύω ότι γι’ αυτό κανείς δεν έχει αντίρρηση να υπάρχει.
Τέλος, έχουμε τον Κλάδο Αλλοδαπών και Προστασίας των Συνόρων, που είναι νεοσύστατος κλάδος, αλλά άκρως απαραίτητος με τη μορφή που έχει πάρει η παράνομη μετανάστευση. Άλλοι τη λένε λαθρομετανάστευση, άλλοι μετανάστευση. Σε κάθε περίπτωση η αθρόα προσέλευση αλλοδαπών στη χώρα μας δημιούργησε και δημιουργεί μείζονα προβλήματα αστυνόμευσης και ασφάλειας τα οποία πρέπει να τα χειρίζονται ειδικές υπηρεσίες. Προς τούτο θεσπίζεται αυτός ο κλάδος με καθετοποιημένη και αυτός δομή. Θα υπάρχει ο Κλάδος Αλλοδαπών και Προστασίας των Συνόρων και σε αυτόν θα υπαχθούν οι Διευθύνσεις Αλλοδαπών, οι διαβατηριακοί έλεγχοι, τα Κέντρα Υποδοχής Αλλοδαπών, οι Διευθύνσεις Ασύλου, έτσι ώστε να υπάρχει ο ενιαίος έλεγχος όλων των μεταναστευτικών ροών και η ενιαία μεταχείριση όλων των αλλοδαπών, είτε ζητούν πολιτικό άσυλο, είτε ζητούν άδεια παραμονής, είτε ζητούν άδεια εργασίας, είτε ζητούν παραμονή για ανθρωπιστικούς λόγους.
Τέλος, λέμε για το Αρχηγείο. Υπήρχε μια αρχική σκέψη από πλευράς Υπουργείου για το Αρχηγείο, δηλαδή να μην υπάρχει Αρχηγείο, δεδομένης της νέας δομής. Μετά από συζητήσεις και καλόπιστα, η Κυβέρνηση και το Υπουργείο επαναφέρει το θέμα του Αρχηγείου, το διατηρεί και υπάγει σε αυτό σημαντικές υπηρεσίες. Έτσι, δεν υπάρχει καμία ένσταση πλέον από πλευράς κανενός καλόπιστου που θέλει πραγματικά να συνεισφέρει στη δημόσια τάξη και ασφάλεια στη χώρα μας.
Ιδρύεται η Διεύθυνση Διαχείρισης και Ανάλυσης Πληροφοριών, που υπάγεται απευθείας στον Αρχηγό του Σώματος. Πολύ σημαντική υπηρεσία. Η πληροφορία δεν θα διαχέεται, αλλά θα συγκεντρώνεται σε ένα κέντρο, το οποίο πραγματικά θα αποτελείται από τεχνοκράτες, ικανούς επιστήμονες και αξιωματικούς. Θα αναλύει, θα κατευθύνει και θα αξιολογεί όλες τις πληροφορίες από τη χώρα ή εκτός χώρας, οι οποίες περιέρχονται σε αυτή.
Συγκροτείται και Υποδιεύθυνση Ειδικών Αστυνομικών Δυνάμεων Βορείου Ελλάδος, τα λεγόμενα ΕΚΑΜ. Μέχρι τώρα υπήρχαν μόνο στην Αθήνα. Τώρα γίνονται και στη Θεσσαλονίκη. Είναι κάτι άκρως απαραίτητο. Δεν χρειάζεται να σας πούμε γιατί αυτό πρέπει να γίνει. Επίσης, συγκροτούνται ειδικές ομάδες, ειδικά κλιμάκια, για την πρόληψη και καταστολή της εγκληματικότητας κατά Αστυνομική Διεύθυνση πλέον. Δεν θα περιμένουν στα Τρίκαλα να πάει ειδική μονάδα από την Αθήνα. Αυτή θα πάει από τη Λάρισα. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί πλέον υπηρετείται η αρχή της επικουρικότητας, να βρίσκονται, δηλαδή, κοντά στον πολίτη όλες οι υπηρεσίες, οι οποίες μπορούν να του παράσχουν την καλύτερη εξυπηρέτηση, την καλύτερη υπηρεσία.
Θα ήθελα την ανοχή σας, κύριε Πρόεδρε, ένα λεπτό να μιλήσω για το Πυροσβεστικό Σώμα.
Πραγματικά και εδώ επιχειρείται μία τομή. Κατ’ αρχάς, μέχρι τώρα η αρμοδιότητα της κήρυξης μιας περιοχής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ανήκε στον Υπουργό Εσωτερικών. Τώρα περιέρχεται στον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, στον Υπουργό Δημόσιας Τάξης. Είναι πολύ λογικό. Αυτός έχει όλες τις υπηρεσίες, αυτός έχει όλα τα δεδομένα και αυτός πρέπει να αποφασίζει. Και ένας πρέπει να είναι υπεύθυνος. Δεν μπορεί να είναι όλοι συνυπεύθυνοι. Οι πολλοί συνυπεύθυνοι δεν προσφέρουν την καλύτερη υπηρεσία.
Το Πυροσβεστικό Σώμα διαρθρώνεται σε δύο κλάδους: στον καθαρά επιχειρησιακό και στον επιτελικό. Ο επιτελικός θα έχει τις αρμοδιότητες του επιτελείου και τις ακαδημίες και ο επιχειρησιακός θα έχει το μάχιμο κομμάτι του Πυροσβεστικού Σώματος.
Επέρχονται σημαντικές αλλαγές. Δυστυχώς, δεν έχω χρόνο. Θα αναφερθώ στη δευτερολογία μου για το Πυροσβεστικό Σώμα. Σε κάθε περίπτωση, μια παράμετρο θέλω να τονίσω: Ότι για πρώτη φορά θεσπίζεται ο Συνήγορος του Αστυνομικού και ο Συνήγορος του Πυροσβέστη.
Είναι πολύ σημαντικό, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Μέχρι τώρα δεν υπήρχε Συνήγορος για να βοηθήσει τον αστυνομικό, όταν κακοπροαίρετα ασκείτο μια δίωξη, μήνυση ή έγκληση εναντίον του από έναν πολίτη. Ο αστυνομικός, όταν επιχειρεί μέσα στα πλαίσια των νόμων και του Συντάγματος, πρέπει να τυγχάνει της προστασίας της ελληνικής πολιτείας. Γιατί η ελληνική πολιτεία τον στέλνει εκεί. Δεν πηγαίνει μόνος του. Λέχθηκε ότι αυτό ίσως θα μπορούσε να γίνει και για όλους τους δημόσιους λειτουργούς. Καμία αντίρρηση. Τώρα, όμως, μιλάμε για την Ελληνική Αστυνομία, για το Πυροσβεστικό Σώμα. Ο Έλληνας αστυνομικός και ο Έλληνας πυροσβέστης πρέπει να αισθάνονται ασφάλεια, όταν ενεργούν εντός των πλαισίων της νομιμότητας.
Προς αυτή την κατεύθυνση η Κυβέρνηση είναι δίπλα τους. Είμαστε δίπλα τους σε όλα τα δίκαια αιτήματά τους. Με την πρώτη ευκαιρία θα μπορέσουμε να αποκαταστήσουμε πολλά από αυτά που έχασαν. Και να είναι σίγουροι ότι αυτή η Κυβέρνηση στέκεται πραγματικά δίπλα τους. Ο πολίτης θα πρέπει να αισθάνεται ότι με αυτή την Κυβέρνηση υπηρετείται το αγαθό της δημόσιας τάξης και ασφάλειας, που πρέπει να παρέχεται με επάρκεια στους πολίτες.
