Η ριζική αναδιάρθρωση της ΕΡΤ είναι απολύτως αναγκαία. Κανείς δεν μπορεί να υπερασπιστεί σοβαρά τη διατήρηση του παλαιού καθεστώτος λειτουργίας της. Ωστόσο, το κλείσιμό της, με μονομερή απόφαση της Νέας Δημοκρατίας, συνιστά ενέργεια αντιδημοκρατική και αντίθετη προς την κοινοβουλευτική αρχή και προδίδει περιφρόνηση προς την ίδια τη δημοκρατία, της οποίας τα ΜΜΕ αποτελούν αναφαίρετο πυλώνα. Η ενέργεια αυτή όχι μόνο δεν αποτελεί συνέχεια των δικών μου προτάσεων του 2011, όπως νόμισαν ελάχιστοι βιαστικοί σχολιαστές, αλλά βρίσκεται στον αντίποδα. Τότε είχα θέσει δύο στόχους:
Ο πρώτος ήταν αληθινά καινοφανής: ήταν η πλήρης ανεξαρτησία της ΕΡΤ. Αυτό ποτέ δεν είχε ξανατεθεί από την κυβερνητική πλευρά μετά την μεταπολίτευση, όλοι το θυμόντουσαν στην αντιπολίτευση, αλλά το ξεχνούσαν όταν έρχονταν στην κυβέρνηση. Ανέθεσα λοιπόν σε ανεξάρτητη Επιτροπή υπό τον καθηγητή Νίκο Αλιβιζάτο τη μελέτη του θεσμικού πλαισίου, με μοναδική κατεύθυνση την απαλλαγή της ΕΡΤ από κάθε κυβερνητική δουλεία, από κάθε κομματική ή συνδικαλιστική επιρροή. Η Επιτροπή ολοκλήρωσε το έργο της και το σχετικό νομοσχέδιο κατατέθηκε στη Βουλή το Φεβρουάριο του 2012. Είναι το «σχέδιο Αλιβιζάτου».
Δεύτερος στόχος μου υπήρξε η εξυγίανση της ΕΡΤ. Αυτό δεν ήταν καινοφανές, αλλά ήταν η πρώτη φορά που το θέμα μελετήθηκε οργανωμένα και το πλάνο εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο. Τα επιμέρους στοιχεία είναι γνωστά, θα ήθελα ωστόσο να θυμίσω τρία σημεία. Πρώτο, ότι η αναδιάρθρωση ήταν προγραμματισμένη με την ΕΡΤ ανοιχτή. Δεύτερο ότι έκλεινε μόνο ένα κανάλι, η ΕΤ 1, και το δυναμικό της (εργαζόμενοι και εξοπλισμός) θα μοιραζόταν μεταξύ ΝΕΤ και ΕΤ3. Τρίτο, ότι η αλλαγή θα ερχόταν με τροπολογία στο νόμο περί ίδρυσης της ΕΡΤ, όχι φυσικά με ΠΝΠ, ούτε καν με υπουργική απόφαση. Θα γινόταν με την ψήφο της Βουλής, που σημαίνει ότι δεν θα περνούσε δίχως κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Είναι γνωστό ποιοι και πως είχαν αντιδράσει τότε και γιατί η πρωτοβουλία μου δεν προχώρησε στο σύνολό της, αν και επιμέρους στοιχεία στην ΕΡΤ βελτιώθηκαν και μια κάποια εξυγίανση προχώρησε.
Η σύγκριση του 2011 με το 2013 αποκαλύπτει την καθαρότητα και δημοκρατικότητα του τότε, σε σύγκριση με τον αυταρχισμό, την απουσία στοιχειώδους πολιτικής προβλεπτικότητας και την «ξεροκεφαλιά», θα έλεγα, του σήμερα.
Αλλά η αναδιάρθρωση εξακολουθεί να χρειάζεται. Θα πρέπει οπωσδήποτε να δημιουργηθεί μια νέα ΕΡΤ: μικρότερη σε αριθμό απασχολουμένων, με παραγωγικότητα, όχι σπάταλη, πιο ποιοτική και με στόχο μεγαλύτερο μερίδιο τηλεθέασης.
Αυτή τη στιγμή το θέμα δεν είναι ούτε τυπικό, ούτε απλά νομικό. Η όποια απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας προφανώς πρέπει να γίνει -και θα γίνει- σεβαστή. Αλλά ανεξάρτητα απ΄ αυτήν, είναι αναγκαίο να γίνουν, έστω και τώρα, μερικά απλά πρακτικά βήματα:
1. Η ΕΡΤ πρέπει ν΄ ανοίξει και να ξαναλειτουργήσει κανονικά
2. Ν΄ αντικατασταθεί το Διοικητικό της Συμβούλιο με άλλο, μεταβατικό ΔΣ, που θ΄ αποτελείται από πρόσωπα εγνωσμένου κύρους και διακομματικής προέλευσης
3. Να κατατεθεί στη Βουλή για άμεση ψήφιση το σχέδιο Αλιβιζάτου, ώστε να ψηφιστεί ο νόμος που θα δημιουργήσει την καινούργια αξιόπιστη ΕΡΤ, δημόσια και όχι κρατική, ανεξάρτητη από την τωρινή ή οποιαδήποτε μελλοντική κυβέρνηση
4. Με την ψήφιση αυτού του νόμου και τη λήξη της θητείας του μεταβατικού ΔΣ, το νέο ανεξάρτητο ΔΣ θ΄ ανοίξει διαδικασίες εξορθολογισμού της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, αναθέτοντας σε ειδικούς να μελετήσουν τα αντίστοιχα θεσμικά πλαίσια και να προτείνουν πρακτικές ενέργειες
5. Την πολιτική ευθύνη της ΕΡΤ, για όσο διάστημα υπάρχει η τρικομματική κυβέρνηση, δεν θα πρέπει να την έχει πλέον ο υφυπουργός που μέχρι τώρα χειριζόταν το θέμα. Στη θέση του θα πρέπει να υπάρχει επιτροπή υπουργών και από τα τρία κόμματα που στηρίζουν την κυβέρνηση και διαφανείς κοινοβουλευτικές διαδικασίες, γιατί μόνο έτσι μπορεί να εξασφαλιστεί έως έναν βαθμό η ανεξαρτησία της ΕΡΤ.
Ηλίας Μόσιαλος
Καθηγητής Πολιτικής της Υγείας London School of Economics
Τηλ. 210 3616255- Κιν. 6985039123
Αλεξάνδρου Σούτσου 19, 10671 Αθήνα
www.iliasmosialos.gr – contact@iliasmosialos.gr
