Μετά την Αγία Γραφή και τους βίους των αγίων ο Ευεργετινός είναι το σπουδαιότερο βιβλίο που οφείλουμε να έχουμε στην βιβλιοθήκη μας. Το βιβλίο αυτό που είναι τετράτομο συνέταξε τον 11ο αιώνα ο μοναχός Παύλος, ιδρυτής της μονής Υπεραγίας Θεοτόκου της Ευεργέτιδος στην Κωνσταντινούπολη. Ανθολόγησε κείμενα από το Γεροντικό, τους βίους των αγίων, το Λαυσαϊκό καθώς και από ποικίλα πατερικά έργα.
Έλεγε ο Άγιος Παΐσιος: «Ο Ευεργετινός είναι ευεργεσία μεγάλη, γιατί μπορούμε να γνωρίσουμε όλο το πνεύμα των αγίων Πατέρων. Βοηθάει γιατί περιγράφει τους αγώνες των Πατέρων για όλα τα πάθη με τη σειρά, και η ψυχή γνωρίζει πώς εκείνοι δούλεψαν και βοηθιέται».
Για επτά αιώνες η ψυχωφελής αυτή συλλογή κυκλοφορούσε σε χειρόγραφα και διαβαζόταν άπληστα από τους χριστιανούς. Πρώτη φορά εκδόθηκε το 1783 στη Βενετία από χειρόγραφο της μονής Κουτλουμουσίου με επιμέλεια και διορθώσεις του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, ο οποίος έγραψε και μια βαθυστόχαστη εισαγωγή.
Σήμερα μπορείτε να προμηθευτείτε τους τέσσερις τόμους σε όλα τα χριστιανικά βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις «Το περιβόλι της Παναγιάς». Την απόδοση στην δημοτική γλώσσα επιμελήθηκε ο Δημήτριος Χρισταφακόπουλος. Στο τέλος κάθε τόμου υπάρχει γλωσσάρι, ευρετήριο ονομάτων, αγιογραφικών χωρίων και εννοιών.
Και επειδή οι καιροί για πολλούς είναι δύσκολοι οικονομικά κυκλοφορεί και ο «Μικρός Ευεργετινός», ένα μονότομο έργο, περίληψη από τους τέσσερις τόμους, έκδοση της Ιεράς Μονής Παρακλήτου Ωρωπού Αττικής.
Για την αξία του βιβλίου γράφει ο πολυμαθής άγιος Νικόδημος: «τώρα λοιπόν που αυτός ο τελείως ακριβής όρος των αρετών, αυτό το διδασκαλείο της απαθείας, το γηραλέο φρόνημα των σοφών Πατέρων, η σεμνή διήγηση των γεροντικών συμβουλών, με ένα λόγο το θησαυροφυλάκιο όλων γενικά των ηθικών αγαθών βγήκε στο φως, ας σωπάσουν οι Σόλωνες, ας εξαφανιστούν οι Λυκούργοι, ας σκεπάσουν το πρόσωπό τους οι Σωκράτες, ας κρυφτούν οι Αριστοτέληδες και οι Πλάτωνες. Και όσοι από τους σοφούς του κόσμου ή τώρα ή πρωτύτερα έγραψαν περί ηθικών αρετών σαν σε κοινή συμφωνία, ας παραχωρήσουν τα πρωτεία σε αυτό το βιβλίο».
Η ψυχή κάθε σύγχρονου ανθρώπου που ποθεί την αρετή καθημερινά θα βρει παρηγοριά σε αυτό το βιβλίο και απάντηση σε κάθε απορία σχετική με την πνευματική ζωή. Είναι ένα εύκολο ανάγνωσμα διότι δεν περιέχει μόνον πνευματικά χωρία αλλά και διηγήσεις από την ζωή των αγίων. Το σίγουρο είναι πως όποιος με πνεύμα ταπεινώσεως και μετανοίας προσπαθήσει να μιμηθεί όσα διαβάσει σε αυτό το βιβλίο σίγουρα θα ανακαλύψει πόσο άδικα πολλοί αδελφοί μας ταλαιπωρούνται από της σύγχρονες ψυχικές ασθένειες που οι περισσότερες έχουν σχέση με την κατάθλιψη.
Έλεγε η αγία Συγκλητική: «τις αμελείς και οκνηρές ψυχές που από χαλαρότητα δεν προοδεύουν στο καλό και κυριεύονται από την απελπισία, πρέπει να τις επαινούμε και όταν παρουσιάσουν κάποιο καλό, έστω και μικρό, να το θαυμάζουμε και να το μεγαλοποιούμε, ενώ τα βαριά αμαρτήματά τους να τα λέμε μικρά και ανάξια λόγου». Στο επόμενο άρθρο θα συνεχίσω με όμορφα χωρία όπως το παραπάνω από τον Ευεργετινό.(p.a.tympas@gmail.com).
