Π. Τύμπα, χαίρετε. Πριν διευκρινίσω τα θέματα που θέτετε περί έρωτος, φιλοσοφίας κ.τ.λ., θα ήθελα να σταθώ για λίγο σε ό,τι έχει να κάνει με το ύφος της επιστολής σας. Να σημειώσω δε πως ο λόγος που δημοσιοποιώ την απάντηση μου είναι, ακριβώς επειδή μου απαντήσατε δημόσια και όχι κατ’ ιδίαν.
Δυστυχώς, είναι έκδηλη η εμπάθεια και η επιθετικότητα που διαπνέει το ύφος της επιστολής σας. Κηδεμονευτικός τόνος, κούνημα του δαχτύλου, τάσεις αυθεντίας, παραπλανητικός τίτλος, πέταμα λάσπης στον ανεμιστήρα, ρίψη ευκαιριακών πυροτεχνημάτων (που τελικά οδηγούν στον «αυτοτραυματισμό» σας), δημιουργία εντυπώσεων, υποδείξεις για διόρθωση μου, ελλείψει όμως επιχειρημάτων. Είναι προφανές εξάλλου, πως ο επιθετικός σας τόνος δεν αποσκοπεί σε έναν διάλογο (όπου έχω ισχυρή την αίσθηση πως φοβάστε την αλήθεια των πραγμάτων), αφού τα επιχειρήματα είναι ανύπαρκτα. Εντέλει, για ποιο λόγο γράψατε αυτή την επιστολή;
Θα ήθελα να σας ενημερώσω ότι όταν κάποιος καταθέτει την άποψή του σε ένα δοκιμιακό κείμενο (ακαδημαϊκό ή οτιδήποτε), αυτό που κρίνεται είναι το ίδιο το κείμενο και όχι ο συντάκτης του κειμένου. Οπότε, όποιες άλλες αναφορές γίνονται στο πρόσωπο του συντάκτη του κειμένου είναι σε κάθε περίπτωση άστοχες και ενδέχεται να υποβόσκουν άλλοι λόγοι που οδηγούν σε αυτή την κριτική (η ψυχολογία θα είχε να μας πει πολλά εδώ). Παρατηρήσεις λοιπόν του τύπου «ξεκόλλα» ή «να διαβάζεις κατά 90% Αγία Γραφή και κείμενα αγίων και κατά 10% σύγχρονους Θεολόγους και Φιλοσόφους», με όλο τον σεβασμό στο πρόσωπό σας, θα τις χαρακτήριζα αυταρχικές και ως έναν βαθμό ανούσιες. Δεν θυμάμαι να σας όρισα εγώ —ή κάποιος άλλος— δικαστή και εισαγγελέα των απόψεων που διατυπώνω 16 χρόνια (είμαι μόλις 34 ετών), για το τι πρέπει να γράφω, πώς να το διατυπώνω, για το πόσα κείμενα πρέπει να γράφω ή για τη σχέση μου με τον πνευματικό μου και γενικότερα για την προσωπική μου ζωή. Δεν είναι αυτός ο ρόλος σας, όπως δεν είναι και ο ρόλος του κάθε αναγνώστη. Θα σας παρακαλούσα λοιπόν, σε επόμενη απάντησή σας να κρίνετε τις απόψεις μου (με επιχειρήματα) και μόνο, όπως οφείλουν να κάνουν όσοι διαβάζουν ένα κείμενο.
Ενημερωτικά σας λέω, επειδή απ’ ό,τι φαίνεται δεν διαβάζετε φιλοσοφία, ότι αυτό που κάνατε στο κείμενό σας με τις υποδείξεις και με το να υπονοείτε ότι έχω πέσει σε πλάνη διαβάζοντας «αμπελοφιλοσόφους», λέγεται «argumentum ad hominem», και μεταφράζοντάς το, «επιχείρημα κατά του ανθρώπου». Πρόκειται για μέθοδο της ρητορικής κατά την οποία προσπαθεί κάποιος να αποδομήσει, δηλαδή να γκρεμίσει, την προσωπικότητα του συντάκτη ενός κειμένου για να μειώσει την αξία του κειμένου καθ’ αυτού.
Ας επιστρέψουμε λοιπόν στο κείμενό σας και στα όσα ισχυρίζεστε, κάτι που έφερε στο νου μου τα λόγια του αποστόλου Φιλίππου: «ἆρα γε γινώσκεις ἃ ἀναγινώσκεις;»[1].
(συνεχίζεται αύριο…)
Ηρακλής Φίλιος
Βαλκανιολόγος, Θεολόγος
[1] Πράξεις, 8, 30.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΕ ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΜΟΥ «ΝΑΙ, ΕΡΩΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΟΛΑ!».